Magazine 01 december 2008

Gespot - december 2008

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 12, 2008

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Immateriële activa

Naar aanleiding van de conferentie Information for Better Markets, georganiseerd door het Britse accountantsinstituut ICAEW, zijn vijf artikelen gepubliceerd over immateriële activa. Basu en Waymire analyseren immateriële activa vanuit een historisch en internationaal perspectief. De auteurs betogen dat een immaterieel actief zodanig verweven is met materiële activa en andere immateriële activa, dat een afzonderlijke waardering op de balans weinig zinvol is. Wel zijn ze een belangrijke input voor ondernemingswaardering. Skinner betoogt dat het op de balans opnemen van zelfontwikkelde immateriële activa, of het tegen actuele waarde waarderen van gekochte immateriële activa, niet leidt tot nuttige informatie voor beleggers. Er is gegronde reden om te twijfelen aan de bewering dat het ontbreken van immateriële activa op de balans leidt tot economische schade. Het ontwikkelen van gedetailleerde disclosures acht hij weinig zinvol. Anne Wyatt presenteert een uitgebreid literatuuroverzicht van empirisch onderzoek naar de waarderelevantie van immateriële activa. Uit deze studies wordt geconcludeerd dat waarderingen van ontwikkelingskosten, gekochte goodwill, merken en klantrelaties veelal niet betrouwbaar zijn. Er zijn echter aanwijzingen dat het geven van meer discretie aan managers om immateriële activa te rapporteren leidt tot meer waarderelevante informatie. Ittner bespreekt de waardering van immateriële activa vanuit een management control-perspectief. Uit vele onderzoeken kan de conclusie worden getrokken dat er in elk geval enige aanwijzingen zijn dat interne meting van immateriële activa samenhangt met betere economische prestaties. Ittner zet echter vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de onderzoeken. In het vijfde en laatste artikel gaat Stark in op met name het onderzoek dat in het Verenigd Koninkrijk is verricht op het gebied van immateriële activa.

Accounting and Business Research, volume 38, no 3, 2008; special issue International Accounting Policy Forum:

• Robert Hodgkinson, Introduction, pages 169-170;
• Sudipta Basu and Gregory Waymire, Has the importance of intangibles really grown? And if so, why?, pages. 171-190;
• Douglas J. Skinner, Accounting for intangibles - a critical review of policy recommendations, pages. 191-204;
• Anne Wyatt, What financial and non-financial information on intangibles is value-relevant? A review of the evidence, pages 217-256;
• Christopher D. Ittner, Does measuring intangibles for management purposes improve performance? A review of the evidence, pages 261-272;
• Andrew W. Stark, Intangibles and research - an overview with a specific focus on the UK, pages 275-285.

Kwaliteit maatschappelijke verslagen

In dit artikel worden de kwaliteitsaspecten (relevantie, vergelijkbaarheid, begrijpelijkheid en betrouwbaarheid) van maatschappelijke verslaggeving besproken aan de hand van een onderzoek naar de kwaliteit van Nederlandse maatschappelijke verslagen. Daarnaast wordt ingegaan op de transparantie over de dialoog met stakeholders. Uit het onderzoek blijkt dat veel ondernemingen nog zoeken naar de juiste toon, de juiste parameters en de juiste kwalitatieve informatie. Hoewel het positief is dat steeds meer ondernemingen informatie over maatschappelijke verantwoord ondernemen in hun directieverslag of afzonderlijk maatschappelijk verslag opnemen, moet in de nabije toekomst duidelijk worden gewerkt aan de kwaliteit van deze informatie, met name het geven van een evenwichtiger beeld over de ondernemingsactiviteiten. Ook moet een duidelijke relatie worden gelegd tussen het beleid, de inbedding van het beleid en de behaalde prestaties. Door de kwaliteit van het maatschappelijke jaarverslag te verbeteren, stijgt niet alleen de informatiewaarde, maar ontstaan er ook betere interne sturingsmogelijkheden die vervolgens leiden tot betere maatschappelijke prestaties. Door een continue kwaliteitsverbetering van de verslaggeving over maatschappelijk verantwoord ondernemen kan het bedrijfsleven ervoor zorgen dat zij zelf het initiatief in handen blijft houden.

• Nancy Kamp-Roelands en Dick de Waard, De kwaliteit van maatschappelijke verslagen in Nederland. MAB, december 2008

Rol van de controller

Er bestaat onduidelijkheid over wat precies een ‘controllerrol’ is en welke rollen er zoal te onderscheiden zijn. Dit artikel introduceert een empirisch geïnformeerd conceptueel raamwerk. Controllers worden ingedeeld in groepen op basis van de activiteiten die zij verrichten. Vervolgens worden variabelen onderscheiden die het ‘groepslidmaatschap’ kunnen verklaren. Hierbij wordt gebruikgemaakt van Nederlandse data van controllers die zijn afgestudeerd aan vier opleidingen. Geconcludeerd wordt dat deze controllers kunnen worden geclassificeerd ofwel als information adapters (leggen de nadruk op het verzamelen, analyseren en rapporteren van informatie, alsmede het ondersteunen van veranderingsprocessen), ofwel als watchmen (benadrukken scorekeeping-activiteiten en risicomonitoring.

• Bernard Verstegen en Ivo de Loo, Het onderscheiden van groepen controllers op basis van activiteiten. MAB, december 2008