KPMG-topman: nieuwe accountantsverklaring moet verwachtingskloof dichten
"We hebben de jaarrekening gecontroleerd en het klopt ongeveer, mits de bedrijfsleiding niet heeft gefraudeerd." Zo ongeveer moet de accountantsverklaring komen te luiden, als het ligt aan John Griffith-Jones, medebestuursvoorzitter van KPMG Europe.
De KPMG-topman hield onlangs de Aileen Beattie Memorial Lecture voor de Schotse beroepsorganisatie ICAS. In zijn speech, Towards An Even Better Profession, zegt hij dat de verwachtingskloof over de rol van de accountant kan worden gedicht door in de accountantsverklaring tot uiting te laten komen dat de accountant geen absolute zekerheid kan bieden.
Griffith-Jones betoogt dat het nieuwe 'keurmerk' (kitemark, zeg maar het Britse Kemakeur), zoals hij de nieuwe accountantsverklaring noemt, van de accountant een grotere verantwoordelijkheid vereist voor de ontdekking van materiële fouten.
En tegelijkertijd vereist het van het 'maatschappelijk verkeer' de aanvaarding dat, bij de huidige controletechnieken, ‘klopt ongeveer' het hoogst haalbare is en dat het niet mogelijk is het risico van fraude geheel uit te sluiten.
"I am making the case for the acknowledgement of reality. I believe the 'kitemark' that the profession and society should agree to work towards could be summarised in the vernacular as 'these accounts are about right unless the management have deliberately conspired to falsify them'."
Volgens Griffith-Jones betekent dit niet dat de controle minder grondig wordt uitgevoerd. "I am not about to argue for any reduction in the rigour with which an audit is carried out - I am not arguing for the commoditisation of an audit - and I am not proposing to take on liabilities I cannot meet."
Griffith-Jones meent dat de schandalen van de afgelopen jaren ons hebben geleerd dat we de kern van de zaak missen als we voornamelijk discussiëren over de vraag wat ‘klopt ongeveer' betekent. "Because, in almost all the cases of major audit failure ‘about right' does not come into it. The accounts turn out, with hindsight, to be ‘spectacularly wrong'. No amount of words in the auditor's opinion will change that fact."
Waarom zou de 'realistische accountantsverklaring' beter zijn dan wat we nu hebben? Griffith-Jones: "Clearly, the biggest immediate advantage would be the recognition of the real status quo, thereby removing the expectation gap, but there would be other very significant advantages over time - a razor-sharp focus on the weak link in the chain, and an opportunity for the profession and its regulators to prioritise their efforts to work collaboratively on technology and process in this area, rather than on others of lesser importance. Last, but by no means least, there would be a much clearer line of responsibility and therefore of blame where unfortunately things go wrong."