Minister laat overzicht maken van 'gesponsorde' hoogleraren
Minister Robbert Dijkgraaf van OCW gaat in beeld brengen welke hoogleraren op het terrein van belastingrecht en accountancy gedeeltelijk of geheel extern gefinancierd worden, bijvoorbeeld door accountants- of advieskantoren of de Belastingdienst.
Dat antwoordt de minister op vragen van onafhankelijk Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. Volgens Dijkgraaf is een dergelijk overzicht nu nog niet beschikbaar, maar is hij daarover in overleg. "Ik zal daarin de vraag meenemen om ten aanzien van de leerstoelen in het belastingrecht en de accountancy helderheid te verschaffen", aldus de minister in zijn reactie op Omtzigt.
Dijkgraaf kon niet aangeven of er causaal verband bestaat tussen financiering van de leerstoelen en grote academische aandacht voor de vennootschapsbelasting en het Nederlandse vestigingsklimaat.
Belastingdienst
Omtzigt en ook de SP-Kamerleden Jasper van Dijk en Peter Kwint stelden eerder vragen aan minister Dijkgraaf na een uitzending van Nieuwsuur medio mei, waaruit bleek dat de Rijksuniversiteit Leiden de sponsoring van een fiscaal hoogleraar door de Belastingdienst verzweeg.
De Kamerleden wilden weten hoeveel en welke hoogleraren direct of indirect door de Belastingdienst gefinancierd worden. Het ministerie van Financiën financiert momenteel zeven leerstoelen, waaronder ook vanuit de Belastingdienst, Douane en Toeslagen, aldus Dijkgraaf in zijn reacties.
Van Dijk en Kwint vroegen de minister ook naar de sponsoring van hoogleraren door accountantskantoren. Dijkgraaf kan daar geen uitspraak over doen, maar erkent dat “van een aantal hoogleraren niet direct helder is vanuit welke organisatie zij een salaris ontvangen. Daar zou geen misverstand over moeten bestaan.”
Zorgelijk
De minister, zelf eerder voorzitter van de KNAW, benadrukt in zijn antwoord op de Kamervragen dat wetenschap "onomstreden en transparant" moet zijn en noemt de casuïstiek "zorgelijk". De onafhankelijkheid van bijzonder hoogleraren moet "te allen tijde te worden geborgd door de universiteit".
Dijkgraaf gaat overleggen met de opstellers van de Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit, om de normen in de loop van dit jaar te laten evalueren door een onafhankelijke commissie. "Afhankelijk van de uitkomsten van de evaluatie zal ik bezien of wettelijke verankering noodzakelijk is."
Hooglerarendiscussie
De discussie over 'gesponsorde' hoogleraren is zeker niet nieuw. Al in september 2011 werden Kamervragen gesteld over het gegeven dat veel hoogleraren accountancy ook in dienst zijn van grote accountantskantoren en over hun rol in het maatschappelijke debat. PvdA-Kamerlid Henk Nijboer pleitte in de afgelopen jaren ook bij herhaling voor meer onafhankelijke hoogleraren.
Nyenrode-hoogleraar Marcel Pheijffer kaartte het thema regelmatig aan, onder meer via accountant.nl. In maart 2017 schreef hij daarover een drieluik op deze site, met daarin een overzicht van de betrokken hoogleraren, hun publicaties en hun deelname aan het debat.
Dit voorjaar ontstond ook nog ophef over de afdracht aan EY van een vergoeding die de Erasmus Universiteit betaalde aan oud-premier en EY-partner Jan Peter Balkenende in 2011 en 2012.
Gerelateerd
Hoogleraren pleiten voor zorgplicht voor ondernemingen
Grote bedrijven moeten worden verplicht zorg te dragen voor het algemeen belang. Dat stellen drie hoogleraren in een opiniebijdrage in NRC.
FTM: UvA beloofde EY voordelen in ruil voor sponsordeal
De vakgroep belastingrecht van de Universiteit van Amsterdam beloofde aan meerdere bedrijven voordeeltjes in ruil voor sponsoring van een onderzoeksproject. Zo zou...
VU onderzoekt onafhankelijkheid studie fiscaal recht
De Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam onderzoekt de onafhankelijkheid van specialisaties binnen de masterstudie fiscaal recht. De universiteit reageert daarmee...
FTM: Big four beïnvloeden inhoud studie fiscaal recht
Zes grote Zuidas-kantoren, waaronder de big four, oefenen samen met de Belastingdienst al jarenlang invloed uit op de inhoud van een afstudeerrichting fiscaal recht...
FTM: EY financierde leerstoelen en leverde promovendi voor Erasmus Universiteit
De belastingadviespraktijk van EY financierde twee leerstoelen bij de vakgroep fiscaal recht van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Ook stelde EY twee werknemers...