Opinie

De AFM en het verhaal van de audit

Tijdens de accountantsopleiding is mij altijd geleerd dat accountants denken aan substance over form. Niet de juridische werkelijkheid is uiteindelijk van belang, maar de economische werkelijkheid. Om vast te stellen of de jaarrekening een 'getrouw beeld' geeft, moeten we vaststellen dat het beeld dat de jaarrekening oproept van de werkelijkheid getrouw die werkelijkheid weergeeft.

Voordat ik voor de AFM ging werken (waar ik alweer geruime tijd weg ben), werkte ik in de openbare praktijk. Daar was me vaak opgevallen dat dossiers sterk leunen op de weerslag van transacties in de administratie en op de juiste verwerking van de administratie in de jaarrekening.

'Wat is nieuw', zult u zeggen, 'dat is toch ook de bedoeling'? Jawel, dat is zo, maar wat vaak tussen wal en schip leek te vallen was het oordeel over de economische realiteit van de controleklant.
Ik kreeg vaak de volgende indruk:

'Visie van de accountant die nergens is vastgelegd' + 'controle van de administratie door team van assistenten' = basis oordeel
.

Toen ik voor de AFM mocht bijdragen aan de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta), heb ik gemerkt dat er een brede consensus was dat een dossier het complete verhaal van de audit moet vertellen, niet alleen een nogal administratief ingestoken verhaal.

Uiteindelijk heeft die AFM-visie mede geleid tot artikel 11 Bta, het 'dossier-artikel' met de cruciale bepaling: ‘In het controledossier worden ten minste (...) vastgelegd: de overige relevante gegevens en bescheiden die van belang zijn voor de onderbouwing van de door de externe accountant afgegeven verklaring (...)."

Ik herinner me goed de discussies die hierover zijn gevoerd: worden accountants zo niet gedwongen ieder onbelangrijk document en iedere overweging die zijdelings een miniscuul rolletje heeft gespeeld vast te leggen in het dossier?
Dat was zeker niet de bedoeling. Wat wel de bedoeling was, en dat is in dit Bta-artikel glashelder geformuleerd, is dat het dossier alle gegevens en alle bescheiden bevat die van belang zijn geweest bij het komen tot een oordeel door de externe accountant.

Inmiddels treed ik voor enkele kantoren op als compliance officer of in een adviserende rol. In die rol zie ik een variëteit aan controledossiers van accountants van grotere tot heel kleine kantoren. En keer op keer valt me op dat de Bta nog wel wat onder de aandacht moet worden gebracht.
Dat een dossier enige uitleg en toelichting nodig heeft is niet zo vreemd. Maar ik maak regelmatig mee dat het accountantsoordeel, nog steeds, is gebaseerd op dat wat in het dossier staat + dat wat de accountant weet.

De AFM bezoekt op dit moment kantoren, en roept andere kantoren op naar Amsterdam te komen. Vaste prik is de selectie en beoordeling van enkele dossiers.

Vertellen uw dossiers dan het verhaal van de audit? Of zijn de dossiers een verzameling documenten ter illustratie van uw verhaal van de audit?      

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Arnout van Kempen di CCO CISA is Senior manager Risk & Compliance bij Baker Tilly. Hij schrijft op persoonlijke titel. Hij is lid van de Commissie Financiƫle verslaggeving & Accountancy van de AFM en lid van de signaleringsraad van de NBA. Daarnaast is hij diaken van het bisdom 's-Hertogenbosch.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.