Opinie

Hervorming auditmarkt is geen doel op zich

De Europese Commissie wil de auditmarkt hervormen. In zijn algemeenheid juich ik elke discussie en alle voorstellen toe als deze tot doel hebben de kwaliteit van de accountantscontrole en het accountantsberoep verder te verbeteren en die (echte of gepercipieerde) barrières wegnemen die daadwerkelijke concurrentie op de auditmarkt in de weg staan. Ik heb bij een aantal uitgelekte voorstellen grote twijfel of ze daar aan bijdragen.

Robert Swaak

Laat ik beginnen met te zeggen dat de accountantsberoepsgroep, net als alle partijen in het financiële stelsel, lessen moet trekken uit de financiële crisis in 2008-2009. De beroepsgroep en accountantsorganisaties moeten zich blijven ontwikkelen om tegemoet te kunnen komen aan de steeds veranderende eisen van de kapitaalmarkten. Ook dienen zij steeds meer aandacht te besteden aan transparantie, accountability en onafhankelijkheid.

Verschillende voorstellen kunnen dan ook op onze instemming rekenen. Het gaat dan in het bijzonder om maatregelen die de kwaliteit van de accountantscontrole bevorderen, de aantrekkelijkheid van het beroep vergroten en belangrijker nog maatregelen die vertrouwen scheppen in de financiële gegevens die bestemd zijn voor de markt. We zijn het dan ook eens met voorstellen als:

  • Meer overleg tussen toezichthouders en accountants waardoor de accountantscontrole meer toegevoegde waarde krijgt en tegelijkertijd punten zoals onafhankelijkheid worden aangestipt.
  • Instelling van een Europees paspoort voor accountants dat de overdraagbaarheid van accountancydiploma's binnen de Europese Unie zou verbeteren; dit verhoogt de mobiliteit en expertise van goed opgeleide accountants.
  • Een belangrijkere rol voor auditcommissies bij de selectie van accountantskantoren voor het verlenen van controle- en niet-controlediensten en maatregelen ter verbetering van het selectieproces; dit versterkt de onafhankelijkheid.
  • Publicatie van de inspectierapporten door de AFM, waardoor meer inzicht wordt gegeven in de kwaliteit van de accountantsorganisaties.

Een aantal andere voorstellen draagt niet bij aan de verbetering van de kwaliteit. Nog los van het feit dat er voor verschillende voorstellen geen enkele onderbouwing wordt gegeven dan wel dat er een probleemanalyse aan ten grondslag ligt. Mede daardoor wordt de indruk versterkt dat hervorming van de auditmarkt een doel op zich is, waar kwaliteit blijkbaar aan ondergeschikt is gemaakt.

Het voorstel om audit only -kantoren in te richten, betekent een drastische ingreep in de markt waardoor deze ernstig ontwricht zou kunnen raken en de kwaliteit en het vertrouwen in het geding zouden kunnen komen. Bovendien lost audit only het gepercipieerde gebrek aan onafhankelijkheid van accountants niet op. Voor de kwaliteit van de accountantscontrole is het essentieel dat een accountant specifieke deskundigen in het controleteam die afkomstig zijn uit dezelfde organisatie kan opnemen voor onderdelen van de controle. Op deze wijze wordt onder andere geborgd dat deze specialisten aan dezelfde kwaliteits- en onafhankelijkheidseisen voldoen als de accountant.

Het voorstel voor joint audits gaat voorbij aan de complexiteit van het controleproces en de hoge kosten voor klanten die het werken met twee accountantskantoren op één opdracht met zich meebrengt. Niet aangetoond is dat de accountantscontroles in landen waar joint audits worden toegepast van een betere kwaliteit zijn.

Het verplicht wisselen van accountantskantoren heeft als risico dat het tijd vraagt om een complexe onderneming goed te doorgronden. Daarnaast hebben beperkte ervaringen met verplichte roulatie niet geleid tot verhoogde kwaliteit van controles. De voorstellen op dit vlak doen ook geen recht aan de standpunten van vele belanghebbenden die op de raadpleging hebben gereageerd.

Aan de andere kant erkennen we ook dat we niet genoeg hebben gedaan om de perceptie dat accountants niet voldoende onafhankelijk zijn, weg te nemen. Het is aan ons om opener te communiceren over hoe wij tot oordeelsvorming komen.

Robert Swaak is voorzitter raad van bestuur PwC. Deze bijdrage is ook verschenen in het FD van 20 oktober 2011.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.