Opinie

Nieuwe hervormingen, oude trukendoos

Zo af en toe neem ik u graag mee naar een actueel Amerikaanse vergezicht, soms ter lering, soms ter vermaak. Vandaag een berichtje over het permanente gevecht tussen de status quo en hervormingsgezinden. Aan u het oordeel of 'bij ons' alles beter is.

Afgelopen weekend troffen twee berichten in de Washington Post mijn oog. Eén micro-prudentieel verhaal, het andere macro.

Het eerste bericht gaat over het stadje Washington DC, dat met zijn 650.000 inwoners een chronisch talent heeft om na elk corruptieschandaal, ondanks beloften van hervormingen, toch nog weer een ander te kunnen produceren. Het gaat over een intern-accountantsonderzoek naar geruchten, vorig jaar opgedoken, dat er mysterieuze fiscale waardecorrecties naar beneden zouden zijn geweest voor enkele bijzonder bevoorrechte magnaten in commercieel onroerend goed. En dat voor bedragen die er niet om logen.

De gemeentelijke accountant werd in zijn daaropvolgende onderzoek meteen op het verkeerde been gezet door de gemeentelijke belastingdienst (die onder de cfo valt). De ambtenaren slaagden erin de accountant een belangrijke systeemfout aan te smeren: er was geen audit trail voor dit soort van correcties. En men beloofde verbetering.

Tot dat de accountant tot de ontdekking kwam dat er wel degelijk een audit trail in het systeem was gebouwd. Het werd alleen ‘geneutraliseerd' als dat zo van pas kwam.

Vervolgens werd een nieuwe verdedigingslinie ingezet, een beetje dieper uit de oude trukendoos: De afwerking van het rapport werd eindeloos getraineerd door de gecontroleerden. Ieder feit werd betwist en de formulering van corrigerende actie werd onnodig uitgesteld.

Deze sabotage werkte wel: het rapport kwam nooit uit de conceptfase en bereikte dus ook niet het gemeentebestuur. Of, zoals de krantenkop het puntig stelde: "Agency 'quarantined' audits".

Tot dat het het 'internal affairs chief' op het bureau van Washingtons chief financial officer te veel werd. Hij gooide de handdoek in de ring, nam zaterdag publiekelijk zijn ontslag en toen, zoals dat hier plastisch wordt geformuleerd, "all shit hit the fan".

De ontknoping laat nog even op zich wachten, maar publieke en politieke druk zullen deze week waarschijnlijk mogelijk maken wat een serieuze poging tot due process niet vermocht.

Deze zaak roept de vraag op hoeveel meer accountantsconceptrapporten er in de wereld 'in quarantine' zijn geplaatst en waarvan de 'vrijlating' ons de ogen kunnen doen openen. Maar waarvan de auteur misschien te jong is om het voorbeeld van zijn 65-jarige collega uit Washington makkelijk te volgen.

Ook macro-prudentieel is dezelfde oude trukendoos nog steeds en vogue. Zie daarvoor het tweede bericht 'Courts taking up opposition to Dodd-Frank'. De aankondiging door presidentskandidaat Romney om de na het uitbreken van de financiële crisis ingevoerde Dodd-Frank Act (2008) terug te draaien, moedigt natuurlijk veel status quo-fanaten aan om hun guerrilla tegen de noodzakelijke financiële hervormingen vooral voort te zetten. En dat op allerlei manieren.

Zoals de sabotage door het Congress in de vorm van budgetafknijping van toezichthouders, vervolgens het theatraal ondermijnen van het gezag van dezelfde toezichthouders bij ieder incident dat zich voordoet. En/of het anderszins traineren van Dodd-Frank implementatievoorstellen waarvan de verantwoording op het bordje van dezelfde toezichthouders ligt.

Het inzetten van gespecialiseerde advocaten die maar één doel voor ogen hebben: het uithollen van de hervormingsvoorstellen, maakt ook deel uit van deze onderwereldlobby. En daarbij vinden ze de rechter nog wel eens aan hun kant, zoals in de recent mislukte poging van de SEC om het voor aandeelhouders makkelijker te maken om leden van de Board te ontslaan en te vervangen.

Ook het oneigenlijk gebruik van het bij Amerikaanse wet, en in de SEC-zaak door een ‘ruling' van de rechter bevestigde, verplichte kostenbatenplaatje bij nieuwe regulering, verdient in dit verband vermelding als wapen. Daarbij wint de makkelijker kwantificeerbare kostenkant het al snel boven de moeilijker in cijfers te vatten baten.

Wij lezen:

"Some experts (...) said the ruling set an insurmountable hurdle for assessing the costs and benefits of a regulation - essentially asking the agency to calculate the cost of things that don't have a strict dollar value or can't be predicted."

"By contrast, the cost to industry is more easily quantifiable, which means the court's decision favors Wall Street interests, said Michael Greenberger, a former CFTC director. ‘In the hands of conservative jurists, the benefits never exceed the costs,' said Greenberger, a professor at the University of Maryland law school. 'It's a game you can't win'."

Tegen de achtergrond van een sterke wisseling van de wacht sinds de crisis bij macro- en micro-poortwachters en bij wet- en regelgevers is de moraal van dit verhaal dat het nog steeds makkelijker is om jonge honden oude trucjes te leren, dan oude nieuwe.

NB: Iedere gelijkenis met het debat over Barnier berust louter op toeval.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jules Muis verliet in 1995 het openbare accountantsberoep en was vervolgens vice president en controller van de Wereldbank en directeur-generaal en chief internal auditor van de Europese Commissie. Van 2014 tot eind 2020 was hij lid van de Public Interest Oversight Board (PIOB). Muis was van oktober 2012 tot oktober 2015 ook lid van de Board of Auditors van het European Stability Mechanism (ESM). Jules Muis schrijft op persoonlijke titel.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.