Uiterlijke schijn
Een maatpak, verzorgd kapsel en vlotte babbel zijn tegenwoordig geen automatische reden meer voor aanzien en vertrouwen. Bankiers, verzekeraars en andere vertegenwoordigers van de haute finance behoren op verjaardagen niet meer automatisch tot degenen die met ontzag worden bekeken.
Toch moet je oppassen met zulke beeldvorming. Niet elk streepjespak is een graaier. Al blijft oppassen wel geboden. In een eerdere column verhaalde ik al eens over een handjevol door mij geïnterviewde en zeer degelijk overkomende topbestuurders die kort daarop toch niet geheel zuiver op de graat bleken.
Voorzichtigheid blijft dus geboden, maar te snel oordelen is onverstandig. Dat geldt ook in andere maatschappelijke segmenten. Niet elke kale getatoeëerde of Godfather-kloon is een crimineel of hooligan. Ook dat weet ik uit eigen ervaring.
Plaats van handeling, eind jaren tachtig van de vorige eeuw, was de boot tussen het Guatemalteekse Puerto Barrios, volgens Sonny Crockett (Don Johnson) uit de tv-serie Miami Vice een berucht drugsoverslagpunt, en de haven Punta Gorda in het aanpalende landje Belize.
Enkele kilometers voor aankomst in het slecht bekendstaande Belize meldde zich op het scheepsdek een in wit maffiapak met dito hoed gestoken aalgladde Latino, die nonchalant de paspoorten van alle passagiers begon te verzamelen. Veel passagiers weifelden, al was het maar omdat de hand waarin de man al balancerend op de rand van het vaartuig de paspoorten vasthield, de snelgroeiende stapel maar nauwelijks kon omvatten. Maar groepsdruk en zongeïnspireerd optimisme deden hun werk. Na tien minuten verdween de man met de paspoorten in het binnenste van het scheepje, de nerveus glimlachende reizigers achterlatend.
Bij aankomst in Punta Gorda werd de spanning opgevoerd. Het witte maffiapak rende als eerste de houten kadesteiger op en verdween richting dorp. Einde reis, was mijn gedachte. Zeker toen een uiterst gespierde dubbelganger (in voorkomen én uitmonstering) van Mr. T, bekend als Sgt. B.A. Baracus in de tv-serie The A-Team, aan het eind van de steiger een houten lessenaartje neerzette en daarmee de doorgang versperde.
De opvallende gezagsdrager inspecteerde in tropisch tempo de bagage van elke bootreiziger, van wie menig wachtende verontrust in de richting van het dorp blikte. Van het maffiapak - en de paspoorten - was niets meer te bespeuren.
Na bagagecontrole verwees Mr. T elke gecontroleerde met een armgebaar naar een onzichtbaar kantoortje, dat een kilometer verder in het dorp zou liggen. Een kilometer die paspoortloos en dus als illegaal immigrant moest worden afgelegd.
Bij dat kantoortje werden de ergste vermoedens bewaarheid: van het maffiapak geen spoor. Wel waren er enkele zeer ontspannen loketambtenaren aanwezig. "Name?" Corrupte boel hier, dus het dilemma leek voorspelbaar: celstraf of betalen. Maar toen kwam de verrassing. De informeel ogende bureaufunctionaris overhandigde na het noemen van onze namen verveeld de paspoorten, voorzien van visumstempel.
Wat heeft dit met accountants te maken? Misschien de les: wees altijd alert maar nooit vooringenomen. En het leert dat rammelende procedures niet per se iets zeggen over de deugdelijkheid van de uitkomst van ‘het proces'. Maar daar hebben accountants dan weer weinig aan.
Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het aprilnummer van Accountant.