Oplossingen accountancy zijn over houdbaarheidsdatum heen
Guiseppe Tomasi, de laatste prins van Lampedusa (1896-1957) heeft één boek geschreven: De Tijgerkat. Een historische roman die zich afspeelt op Sicilië in 1860. Het is een verhaal over de tanende macht van de adel en het Huis van Bourbon. Maar ook over de politieke opkomst van de burgerij onder aanvoering van Garibaldi.
Een van de hoofdfiguren in De Tijgerkat zegt: "Als we willen dat alles blijft zoals het is, moet alles anders worden." Kernachtig wordt hiermee het politieke handwerk uit de doeken gedaan. Beweeg vooral mee met de vernieuwers. Zeg steevast dat veranderingen noodzakelijk zijn. Breng jaarverslagen uit waarin je pleit voor een cultuurverandering. Beleg congressen over de toekomst van het accountancyberoep. En zeg keer op keer dat het vanaf nu anders moet. Wees aanwezig in het publieke debat en pleit à la Obama voor change!
Kortom: zet veel in beweging. Stel werkgroepen in. Organiseer workshops over de professioneel-kritische instelling. Geef interviews over de in gang gezette koerswijzigingen om de accountancy te revitaliseren. In De Tijgerkat wordt deze strategie ingezet om alles bij het oude te laten. Ik moest denken aan die uitspraak toen het MCA-rapport Veranderen in het Publiek Belang uitkwam.
Sinds de eeuwwisseling zijn we (inter)nationaal getuige van een aantal onverkwikkelijke affaires die het imago van de accountancy geen goed hebben gedaan. Op NOS.nl: 'Accountants missen visie op verandering.' In de Telegraaf: 'Gedragsverandering nodig bij accountants.' Een kop die we al zestien jaar lezen. In het FD de kop 'Accountants dreigen schijnzekerheid te creëren'. Ik weet niet of het ook zo ironisch is bedoeld is, maar ik vind 'schijnzekerheid' eigenlijk des poedels kern. Op FD.nl: 'Drie hete aardappelen die de accountants voor zich uit blijven schuiven.' Een daarvan is het verdienmodel.
In de geest van De Tijgerkat is er veel overhoop gehaald. Maar structurele oorzaken worden zorgvuldig gemeden. De MCA gebruikt het begrip wicked problems: moeilijk te bespreken of op te lossen zaken die hardnekkig zijn. Bijvoorbeeld:
- de effecten van het verdien- en businessmodel op gedrag en cultuur binnen organisaties;
- het partnermodel en het intern verrekenmodel tussen de advies- en controlepraktijk;
- het vinden van een evenwichtige en geloofwaardige balans tussen cliëntbelang en publiek belang;
- de benadering door en de rol van de accountant ten aanzien van het fraudevraagstuk.
De reacties op het MCA-rapport waren overwegend positief. Het rapport markeert een belangrijk omslagpunt, doordat haarfijn wordt gewezen op de spanning tussen vrij oppervlakkige vernieuwingsdrang - althans in woorden - en de structurele oorzaken die aan de noodzaak tot verandering ten grondslag liggen. De wicked problems zijn een doorbraak, omdat nu publiekelijk is benoemd waar de schoen wringt. Dat weten politiek, toezichthouders, wetenschap en niet in het minst accountants(organisaties) zelf ook.
Al geruime tijd lijkt een Tijgerkat-strategie te zijn toegepast door de belangendragers in de markt. Deze strategie is sinds het MCA-rapport echter over de houdbaarheidsdatum heen.
Gerelateerd
Waar maak jij je druk om?
Waarom spreken zo weinigen binnen het accountantsberoep zich uit, vraagt Pieter de Kok zich af. Het beroep zou gebaat zijn bij meer tegengeluid, boosheid en compassie.
Verbeterplan accountantssector is tien jaar oud
Precies tien jaar geleden, op 25 september 2014, bood de accountantssector aan de politiek het verbeterplan 'In het publiek belang' aan. Dat plan moest zorgen voor...
Team beroepsprofiel start gesprekken met stakeholders
Het kernteam van de NBA dat een nieuw beroepsprofiel zal opstellen, heeft uitnodigingen aan de beroepsgroep en stakeholders gestuurd. Betrokkenen kunnen hun wensen...
Pheijffer: Nieuwe minister moet letten op private equity bij accountants
De nieuwe minister van Financiën is via een introductiedossier door zijn ambtenaren bijgepraat over relevante onderwerpen. Maar de aandacht daarin voor het accountantsdossier...
Nieuwe minister van Financiën bijgepraat over accountantsdossier
Met behulp van een zogenoemd 'introductiedossier' kan de nieuwe minister van financiën, Eelco Heinen (VVD), zich inlezen in de actuele thema’s op zijn departement....