Opinie

Uitgelekte beleidsnotitie: vergaand ingrijpen in (Britse) accountantssector op komst

In mijn laatste column in het FD ging ik in op de Britse voorstellen voor de hervorming van de accountancysector. Tijdens het Wereldcongres voor Accountants in Sydney sprak ik over die column en de voorstellen met een Britse beleidsambtenaar.

Hij gaf aan dat ik nog een belangrijke notitie met zeer vergaande voorstellen had gemist. Hij gaf me vervolgens deze notitie (die ik hierna integraal weergeef), gericht aan zijn minister:

"Deze notitie bevat enige voorstellen tot ingrijpen in de accountantssector. De sector heeft in ons land ernstig verzaakt (Carillion, BHS, Patisserie Valerie), maar bijvoorbeeld ook in Zuid-Afrika (Gupta, Steinhoff) en in Nederland (Ballast Nedam, ING, SBM Offshore, Vestia) loopt het mis. De voorstellen die de sector zelf neemt zijn onvoldoende en naar mijn mening niet zelden primair voor de bühne.

  1. Ter bestrijding van cybercrime worden friendly hackers ingezet. Naar analogie wordt voorgesteld om accountantsorganisaties te verplichten vijf procent friendly fraudsters in dienst te laten nemen. Witteboordencriminelen, witwassers, omkopers en andere fraudeurs. Boeven vang je immers met boeven. De verwachting en het doel van deze maatregelen is dat accountants(organisaties) hierdoor beter in staat zijn om integriteitsrisico's te duiden, integriteitsinbreuken te ontdekken en inhoud te geven aan hun meldplichten inzake fraude en witwassen.
  2. Aanvullend kan worden overwogen hen ook friendly hackers in te laten zetten. Bijvoorbeeld om zicht te krijgen op e-mailverkeer van belangrijke functionarissen en een eventueel door de cliënt gevoerde schaduwboekhouding of zwarte administratie.
  3. De politie zet vaak infiltranten of 'mollen' in om zaken op het spoor te komen. Naar analogie wordt voorgesteld om accountantsorganisaties te verplichten om bij hun cliënten 'mollen' te plaatsen om zo te ontdekken hoe het er daar werkelijk aan toe gaat. De mollen moeten de bereidheid hebben om sexuele relaties met medewerkers van cliënten aan te gaan om zo belangrijke informatie te kunnen achterhalen.
  4. Toezicht houden op accountants(organisaties) kost veel capaciteit, tijd en geld. Bovendien ligt onze toezichthouder, de Financial Reporting Council (FRC), continu onder vuur omdat deze telkens achter de feiten aanloopt. Daarom wordt naar analogie van de aanpak die de politie hanteert, voorgesteld om de FRC zelf ook mollen in te laten zetten en andere in financieel toezichtsland onorthodoxe middelen te laten hanteren.
    Mollen die de toezichthouder plaatst binnen accountantsorganisaties, bij voorkeur op de hoogste niveaus. Om erachter te komen of en zo ja welke zaken door cliënten met behulp van hun accountants onder de tafel worden geschoven. Om te achterhalen hoe door accountants wordt gereageerd indien een boekhoudschandaal opkomt.
    Onorthodoxe maatregelen zoals het afluisteren van accountants, het monitoren van hun emailverkeer en het inzetten van richtmicrofoons moeten worden overwogen.
  5. Vaak wordt gesteld dat je de financiële beloningsprikkel van accountants moet wegnemen. Voorgesteld wordt echter die prikkel te maximaliseren. En wel door accountants die fraude of witwassen melden bij de overheid, een percentage te geven van de opbrengst van het strafrechtelijk onderzoek. Houdt accountants een stevige worst (bounty hunting) voor en ze zullen bijten. De verwachting is dat het aantal meldingen van fraude en witwassen door deze maatregel exponentieel zal stijgen.
  6. In het verlengde wordt voorgesteld dat de accountant door beursgenoteerde ondernemingen voortaan wordt betaald in aandelengerelateerde producten. Producten die een factor tien gevoelig zijn voor neerwaartse koersdalingen en die waardeloos worden na integriteitsincidenten bij de cliënt die niet door de accountant zijn ontdekt. Zo krijgen accountants skin in the game, hetgeen hen zal stimuleren extra alert te zijn op gebreken.
  7. Tot slot. Indien accountants- en adviesorganisaties - bijvoorbeeld op het gebied van fiscaliteit of hervormingen van de accountantssector - met voorstellen komen: 'do the opposite or do nothing'. Fiscale voorstellen uit die hoek dienen namelijk veelal het cliëntbelang. Hervormingsvoorstellen vanuit en voor de accountantssector zijn vaak niet meer dan een doekje voor het bloeden en veelal vooral voor de bühne. Wezenlijke veranderingen en verbeteringen zullen deze in ons land niet teweegbrengen. Integendeel, veel veranderingen dragen bij aan het behoud van de status quo."

Was getekend,
M. Python, Ministry of Silly Walks

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.