Opinie

Zakelijke accountant gezocht!

In een vorige opinie heb ik het gehad over deadlines. Het is maatschappelijk wenselijk dat accountants tijdig tot een oordeel komen en niet eindeloos blijven doorcontroleren om iedere onzekerheid te kunnen uitsluiten. Accountants moeten niet 'over-auditen'.

Naast de druk van deadlines is ook budgetdruk een veelbesproken thema in de accountancy. Je zou haast denken dat onze sector hierin uniek is. Dat is volgens mij niet waar. Zo moet een R&D-afdeling van neem een biotechnologiebedrijf vaak met beperkte middelen nieuwe producten ontwikkelen. De financiële afdeling heeft geen oneindige capaciteit om maandafsluitingen en -rapportages te verzorgen. Wetenschappers ervaren druk om naast hun onderwijstaken voldoende tijd te besteden aan onderzoek en publiceren.

Of het nu een familiebedrijf is, een beursfonds of een door private equity gehouden onderneming: nergens zijn middelen oneindig. Dit geldt niet alleen in het bedrijfsleven. Ook bijvoorbeeld in het onderwijs, de gezondheidszorg en bij defensie moet men omgaan met budgetdruk en moeilijke keuzes die hieruit voortvloeien.

Het is bovendien de vraag of budgetdruk per definitie een probleem is. Tot op zekere hoogte is budgetdruk gezond. Het zorgt voor prikkels om effectief en efficiënt te werken en te innoveren. En dat kan bijdragen aan een goede controle tegen aanvaardbare kosten.

Daarbij moet natuurlijk worden voorkomen dat te veel concessies worden gedaan aan kwaliteit, als gevolg van een te grote focus op budget. Dat geldt overal en ook binnen onze sector. Accountants moeten doen wat nodig is om tot een goed onderbouwd oordeel te komen. Dat is onze professionele verantwoordelijkheid. En gezien alle risico’s rondom reputatie, claims, toezicht en tuchtrecht is het bedrijfseconomisch gezien ook de enige juiste keuze. Verhoging van winstgevendheid op korte termijn zal op lange termijn altijd zijn tol eisen als dat ten koste gaat van controlekwaliteit.

Een dergelijk ‘business model’ is niet alleen niet duurzaam, concessies doen aan de uit te voeren werkzaamheden vanwege een vooraf gesteld budget is in veel gevallen ook op korte termijn vanuit commercieel perspectief tamelijk onhandig. Wat bedoel ik daarmee? Het komt nogal eens voor dat de accountant het controleplan niet kan uitvoeren zoals vooraf gepland. In veel gevallen ligt de oorzaak bij de gecontroleerde organisatie. Omdat bijvoorbeeld de interne beheersing niet op orde is, de oplevering van informatie niet tijdig plaatsvindt, specificaties of de concept-jaarrekening kwalitatief onder de maat zijn. Zaken die vaak druk op het proces en het budget leggen en zo een kwaliteitsrisico met zich meebrengen. In veel sectoren krijgt een klant die de afgesproken randvoorwaarden niet nakomt de rekening gepresenteerd, bijvoorbeeld in de vorm van vertraging en meerwerkfacturatie.

Accountants hebben dergelijke tegenslagen echter te lang binnen de vooraf gestelde deadline en het afgesproken budget opgelost. Met als gevolg druk op de kwaliteit. Dat is geen uiting van een commerciële instelling, wat ik wel eens over accountants beweerd zie worden, maar eerder van het tegenovergestelde. Niet de accountant, maar de gecontroleerde organisatie moet de consequenties ondervinden van onvoldoende werkende interne beheersing, slechte specificaties en te late oplevering. Bijvoorbeeld in de vorm van uitgestelde deadlines of extra accountantskosten.

In dat opzicht is er niets mis mee als accountants zich zakelijk opstellen. Niet vanwege die extra factuur, maar omdat het duidelijk maakt wie welke verantwoordelijkheid heeft en wat er van de gecontroleerde organisatie wordt verwacht als het gaat om de betrouwbaarheid van informatie. Die zakelijke opstelling draagt bij aan de kwaliteit van verantwoordingsinformatie en de accountantscontrole daarvan en is daarmee in het belang van de gebruikers.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Arjan Brouwer is partner bij PwC en hoogleraar externe verslaggeving aan de VU Amsterdam.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.