Tuchtrecht

Weinig tijd voor verbetering

Een accountant-administratieconsulent was weliswaar te laat met het verbeteren van zijn praktijk, maar gezien zijn positieve houding en de kortere tijd om de verbeteringen door te voeren, volstaat een lagere sanctie. Ook gaat een streep door de opgelegde PE-boete.

College van Beroep voor het bedrijfsleven

Zaaknummers:
AWB 12/426
Datum uitspraak:
03 april 2014
Oordeel:
beroep deels gegrond
Maatregel:
berisping in plaats van tijdelijke doorhaling
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:CBB:2014:139

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Na een vroege, maar aangekondigde, hertoetsing blijft het oordeel over de praktijk van een AA op onderdelen negatief. Zo heeft de accountant in 2009 weliswaar 31,5 PE-punten behaald, maar de achterstand van de twee jaren daarvoor niet ingehaald. Verder heeft de accountant in geen van de getoetste dossiers vastgelegd of hij beoordeeld heeft of er mogelijke bedreigingen waren om de opdracht te continueren. Ook opdrachtbevestigingen ontbraken, terwijl aan samenstelverklaringen allerlei gebreken kleefden.

De Accountantskamer verklaart de klacht van de NOvAA gegrond en verwerpt het verweer dat de hertoetsing te vroeg is gekomen. Normaal gesproken mag je er als accountant op vertrouwen dat de beroepsorganisatie geen tuchtrechtelijke klacht indient als een hertoetsing wordt gehouden voordat de geboden termijn om verbeteringen door te voeren is verstreken. Dit vertrouwen is echter niet gerechtvaardigd als:

  • de gebreken niet kunnen worden hersteld (zoals een tekort aan PE-punten of niet-geregelde kantoorwaarneming);
  • je mag verwachten dat de accountant meteen aan de verbeteringen begint en hij niet blijft stilzitten tot het einde van de verbetertermijn;
  • de hertoetsing weliswaar te vroeg is gehouden, maar tot dezelfde uitkomst had geleid wanneer deze op tijd was uitgevoerd.

Over de inhoud van de klacht zegt de Accountantskamer onder meer dat de accountant in 2009 weliswaar 31,5 PE-punten heeft gehaald, maar voor de jaren daarvóór nog 88,5 punten tekort komt. Ook zijn de maatregelen om de tekortkomingen in de dossiervorming te verhelpen onvoldoende. Zo is een ongedateerd paraafje in het werkprogramma - dat overigens in slechts één dossier te vinden was - niet voldoende. Bij een doorlopende opdracht moet de accountant de continuering aan het einde van het jaar beoordelen, voordat hij de samenstellingsverklaring uitbrengt.

Omdat de tekortkomingen in de samenstellingsverklaringen de kern van het werk van de accountant raken, legt de Accountantskamer een tijdelijke doorhaling op van twee maanden. Voor het tekort aan PE-punten krijgt de accountant een boete van 4.425 euro.

De accountant gaat in beroep tegen deze uitspraak.

Beroepsgronden

De Accountantskamer heeft ten onrechte:

  • niet beslist dat de hertoetsing opnieuw moest worden uitgevoerd, omdat de accountant erop mocht vertrouwen dat zijn praktijk niet binnen twee jaar na het negatieve toetsingsbesluit zou worden hertoetst;
  • gezegd dat de accountant tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld, omdat de accountant had toegezegd een PE-cursus te gaan volgen;
  • gezegd dat de bedreiging van fundamentele beginselen altijd schriftelijk moet worden vastgelegd, terwijl dat bij te verwaarlozen bedreigingen niet hoeft;
  • gezegd dat er in een dossier sprake was van een materiële fout, terwijl de toetsers bij gebrek aan vastleggingen geen duidelijk beeld hebben kunnen krijgen;
  • gezegd dat de accountant tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld, nu de accountant weliswaar meerdere onjuiste verklaringen heeft afgegeven, maar geen conceptrapporten met de complete tekst van de samenstellingsverklaring.

Oordeel

Het beroep is deels gegrond.

Te vroege hertoetsing

Het college onderschrijft het oordeel van de Accountantskamer dat een accountant in beginsel vertrouwen kan ontlenen aan een gestelde termijn, maar ook dat zich situaties kunnen voordoen waarin je daarop geen gerechtvaardigd beroep kunt doen.

In dit geval heeft het NOvAA-bestuur begin 2010 aangekondigd dat de hertoetsing dat jaar zou plaatsvinden en eind juni dat dit in november 2010 zou gebeuren. De AA heeft hiertegen geen bezwaar gemaakt.

Het college vindt het voldoende aannemelijk dat een toetsing na afloop van de verbeterperiode tot dezelfde uitkomst had geleid, gezien het structurele karakter van de tekortkomingen. Bovendien heeft de AA zelf gezegd dat de gewraakte dossiers tijdens de toetsing waren afgerond en dat hij de tekortkomingen ook niet had kunnen herstellen als de toetsing later was uitgevoerd.

PE-punten

Gezien de bevindingen van de toetsers gaat het college ervan uit dat de AA over de jaren 2007 tot en met 2009 niet het vereiste minimum van twintig punten per jaar heeft behaald.

De AA zegt dat hij in het goedgekeurde verbeterplan heeft opgenomen dat hij vanaf 2009 de PE-punten zou behalen en registreren. Maar volgens het college betekent die toezegging niet dat hij voldoet aan de PE-verplichtingen over de drie genoemde jaren, zodat de Accountantskamer de klacht op dit onderdeel terecht gegrond heeft verklaard.

Toch vindt het college een boete niet op zijn plaats, zie onder Maatregel.

Vastleggen bedreigingen

Volgens artikel A-100.5 tot en met 100.9 van de VGC moet de accountant bij iedere bedreiging van niet te verwaarlozen betekenis die de naleving van de fundamentele beginselen in gevaar kan brengen waarborgen treffen om deze bedreiging weg te nemen of terug te brengen tot een aanvaardbaar niveau. Uit de VGC blijkt niet dat in ieder dossier de beoordeling van elke mogelijke bedreiging moet worden vastgelegd.

In de toelichting onder randnummer 56 van het gebruikte 'Toetsingsformulier dossier 2010' is ook vermeld dat alleen bij een bedreiging van niet te verwaarlozen betekenis de beoordeling daarvan moet worden vastgelegd. In tegenstelling tot deze andere zaak heeft zich in dit geval in géén van de getoetste dossiers een significante bedreiging van de fundamentele beginselen voorgedaan. Dus het enkele feit dat de accountant in die dossiers de analyse van mogelijke bedreigingen niet heeft vastgelegd, is niet tuchtrechtelijk verwijtbaar. De pagina's 78 en 79 van Leidraad 11 (Kwaliteitsbeheersing binnen het accountantskantoor), waarop de NOvAA wijst, heeft niet de status van beroepsreglementering.

Opdrachtbevestigingen

De accountant zegt dat hij conform het verbeterplan, opdrachtbevestigingen toestuurt aan nieuwe klanten. In de onderzochte dossiers - van bestaande klanten - zaten geen opdrachtbevestigingen. Volgens artikel 7 van de Nadere voorschriften controle- en overige standaarden 4410 Opdrachten tot het samenstellen van financiële overzichten (NVCOS 4410) moet de accountant zich ervan vergewissen dat overeenstemming bestaat over de voorwaarden van de opdracht.

Volgens artikel 10 NVCOS 4410 moet de accountant de aangelegenheden vastleggen die van belang zijn om aan te kunnen tonen dat  hij de opdracht heeft verricht in overeenstemming met deze standaard en overeenkomstig de voorwaarden van de opdracht. Nu de accountant geen opdrachtbevestiging heeft gezonden aan zijn bestaande klanten en niet is gebleken dat hij op een andere manier heeft geverifieerd dat de klanten wisten welke opdrachtvoorwaarden hij hanteerde, heeft de Accountantskamer dit klachtonderdeel terecht gegrond verklaard.

Materiële fout

De klager trekt dit klachtonderdeel in.

Andere vastleggingen

Volgens de toetsers heeft de accountant enkele werkzaamheden niet vastgelegd in de dossiers, zodat zij geen goed beeld konden krijgen van hoe die werkzaamheden zijn uitgevoerd. De accountant heeft zijn stelling, dat je niettemin een voldoende duidelijk beeld van de uitvoering van de werkzaamheden kunt krijgen, onvoldoende onderbouwd.

Onjuiste verklaringen

De accountant betwist ook in hoger beroep gemotiveerd dat hij concept-rapporten aan klanten zou hebben uitgebracht. Volgens het college staat niet vast dat hij concept-samenstellingsverklaringen aan klanten heeft verstrekt. De accountant heeft in enkele gevallen echter wel onjuiste verklaringen gebruikt en de klacht is op dat punt terecht gegrond verklaard.

Volgens het formulier Hertoetsingen uit november 2010 vonden de toetsers kennelijk dat een tuchtprocedure niet aan de orde was, omdat de accountant de praktijk wilde verbeteren en hij al een behoorlijke inhaalslag had gemaakt. Uit het formulier blijkt ook dat het stelsel van kwaliteitsbeheersing van de praktijk nog steeds niet voldeed aan de eisen. Het beroep is op dit punt dus niet gegrond. Wel is de positieve en coöperatieve houding van invloed op de sanctie.

Maatregel

Het college vindt de verplichte permanente educatie, de toetsing van de accountantspraktijk en het verbetertraject belangrijke middelen om de kwaliteit van de beroepsuitoefening te waarborgen en dus van groot maatschappelijk belang.

Door niet te voldoen aan zijn PE-verplichtingen heeft de accountant gehandeld in strijd met het fundamentele beginsel van deskundigheid en zorgvuldigheid. Het college heeft eerder gezegd dat het voor een accountant pas na 1 mei 2009 (de dag waarop de nieuwe regels voor de tuchtrechtspraak in werking traden) duidelijk is dat het niet voldoen aan de PE-verplichtingen tot een geldboete kan leiden. De accountant kan daarom alleen een boete krijgen voor zover hij die verplichtingen in 2009 niet is nagekomen. Aangezien hij in 2009 31,5 punten heeft behaald, kan hem geen geldboete worden opgelegd.

De tijdelijke doorhaling van twee maanden vindt het college in dit geval te zwaar, gezien de op verbetering gerichte en coöperatieve houding van de accountant. Bovendien was de uitkomst van de hertoetsing volgens de toetsers nog niet voldoende vanwege de introductie van de VGC. Die bracht een forse uitbreiding van procedures en vastleggingen met zich mee, waardoor het moeilijk is om op eigen kracht aan de nieuwe regels te voldoen. Omdat de accountant door het vroege moment van de hertoetsing ook nog eens minder tijd kreeg om de nodige verbeteringen door te voeren, vindt het college dat in dit geval een berisping volstaat.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.