Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

De praktijk van een accountant-administratieconsulent wordt in november 2010 getoetst. Het kwaliteitsstelsel blijkt onvoldoende. De accountant laat zich uitschrijven en schrijft zich na verloop van tijd weer in. In november 2014 wordt zijn praktijk gehertoetst: het kwaliteitsstelsel is nog steeds niet op orde.

De NBA dient een klacht in bij de Accountantskamer, die de klacht gegrond verklaart, omdat de accountant:

• in strijd heeft gehandeld met NVCOS 4410 en daarmee het vakbekwaamheids- en zorgvuldigheidsbeginsel geschonden;
• in al die jaren na de eerste toetsing kennelijk onvoldoende tijd en aandacht heeft besteed aan de noodzakelijke verbeteringen.

De Accountantskamer legt een definitieve doorhaling op, waarbij de accountant zich niet binnen twaalf maanden opnieuw mag inschrijven. De NBA kan hem dan desgewenst opnieuw inschrijven als de kwaliteit van het kantoor het vereiste niveau heeft.

De accountant gaat in hoger beroep.

Beroepsgronden

1. de toetsing op in 2014 was geen hertoetsing, maar een reguliere (eerste) toetsing;
2. de Raad voor Toezicht heeft ten onrechte geadviseerd een tuchtklacht in te dienen, terwijl de toetsers de verwachting hadden gewekt dat de praktijk op korte termijn nogmaals zou worden getoetst.

Oordeel

Het beroep is ongegrond.

Ad 1

Uit de gang van zaken noch uit de correspondentie van de NBA volgt dat het in 2014 ging om een reguliere (eerste) toetsing in plaats van een hertoetsing. De accountant heeft niet tegengesproken dat:

• er in november 2010 al een reguliere toetsing heeft plaatsgevonden;
• hij wist dat na goedkeuring van zijn verbeterplan een hertoetsing zou volgen;
• hij zich heeft laten uitschrijven om zijn kantoor op orde te krijgen;
• daarbij een rol speelde dat de hertoetsing volgens hem te vroeg zou komen.

Dat hij een jaar was uitgeschreven, betekent niet dat de eerste toetsing niet meer wordt gezien als een reguliere (eerste) toetsing. De NBA heeft een en ander ook duidelijk gecommuniceerd.

Dat het voor de toetsers bij het begin van de hertoetsing niet duidelijk was of het nu een hertoetsing was of een reguliere (eerste) toetsing wil niet zeggen dat het voor de accountant ook onduidelijk was. Het concept-toetsingsverslag betrof de ‘Hertoetsing d.d. 14 november 2014’. De accountant heeft geen opmerkingen gemaakt over dat verslag.

Ad 2

De accountant heeft gewezen op een notitie van de Raad voor Toezicht uit april 2016. Die notitie gaat over het beleid om binnen drie maanden na een toetsing een herstelmogelijkheid te bieden. In april 2016 was het al de praktijk dat de toetsers soms een eindoordeel van de toetsing aanhielden, zodat het resultaat bij een aanvullende toetsing wellicht alsnog voldoende was. Ook in het kader van een hertoetsing kan – bij een voorlopig onvoldoende resultaat – het eindoordeel worden aangehouden. Ook dan worden de tekortkomingen binnen drie maanden getoetst in een aanvullende toetsing.

Volgens de notitie stapt de NBA alleen naar de tuchtrechter als een accountant:

• weigert mee te werken aan de toetsing;
• weigert een verbeterplan in te dienen;
• bij de eerste toetsing de zaken zo slecht op orde heeft dat de toetsers tot een onvoldoende komen, de accountant onprofessioneel en klachtwaardig heeft gehandeld en ook maatschappelijk bezien een gang naar de tuchtrechter geboden is;
• het geaccordeerde verbeterplan niet of onvoldoende heeft uitgevoerd en de indruk is ontstaan dat de accountant niet wil dan wel traineert.

De accountant meent dat deze situaties niet op hem van toepassing zijn en dat hem een tweede kans geboden had moeten worden. Bij een nieuwe toetsing op korte termijn zouden de zaken volgens hem zeker op orde zijn geweest. Volgens de accountant hebben de toetsers ook de verwachting gewekt dat er op korte termijn nogmaals een toetsing zou plaatsvinden.

Volgens de NBA hebben de toetsers de Raad voor Toezicht weliswaar in overweging gegeven om het kantoor op korte termijn nogmaals te laten toetsen. De toetsers waren het er echter ook over eens dat het interne stelsel van kwaliteitsbeheersing niet voldoet aan de eisen vanwege tekortkomingen in de aanvaarding en continuering van opdrachten, de uitvoering van werkzaamheden en de afwerking en rapportering. Volgens de NBA gaat het om structurele tekortkomingen die deels ook al zijn geconstateerd tijdens de toetsing in 2010.

De NBA vindt de gang naar de tuchtrechter ook terecht omdat de accountant zijn verbeterplan onvoldoende heeft uitgevoerd. De NBA heeft de suggestie van de toetsers om op korte termijn een (aanvullende) hertoetsing te houden wel in overweging genomen, maar niet gevolgd omdat de accountant sinds de eerste toetsing voldoende tijd had gehad.

Volgens het College van Beroep voor het bedrijfsleven hoefde de Raad voor Toezicht het advies van de toetsers niet op te volgen. De NBA heeft ook niet tegen het beleid uit de notitie gehandeld. Dat beleid bestond ook al in 2014. Volgens het college was het zorgvuldiger geweest als de Raad voor Toezicht in het eindoordeel had gemotiveerd waarom het voorstel van de toetsers niet werd gevolgd. Het gaat echter te ver om daaraan de conclusie te verbinden dat de NBA hier dus geen klacht had mogen indienen.

Hierbij speelt mee dat bij de hertoetsing in november 2014 in alle onderzochte dossiers ernstige tekortkomingen zijn gevonden.

Maatregel

Doorhaling met een niet-herinschrijvingstermijn van twaalf maanden

Annotatie Lex van Almelo

De accountant probeerde eerst tijd te kopen door zich uit te schrijven. In dat jaar zat hij echter stil of liep hij althans niet hard genoeg om de tekortkomingen te verbeteren. Daarna probeerde hij tijd te kopen met de bewering dat hij nog een hertoetsing te goed had. Zijn beroep op NBA-beleid haalde weinig uit, omdat hij inderdaad een ‘traineur’ blijkt. De aankondiging dat hij zijn praktijk binnen de extra maanden zeker op orde zou krijgen, bleek blufpoker: vier jaar na de eerste toetsing was het stelsel van interne kwaliteitsbeheersing er nog altijd beroerd aan toe. Of de vlag er beter bij hangt als de accountant zich na 25 april 2018 opnieuw probeert in te schrijven, is de vraag. Maar je weet nooit...