De twee kwartiermakers gaan graag in gesprek over invoering en uitvoering van de aanbevelingen. Maar wel met een dringend verzoek, aldus Marlies de Vries en Chris Fonteijn.

Discussie Column 28 mei 2020

Sector, hebt u even?

In zijn column Kwartiermakers hebt u een kwartiertje, verschenen op 26 mei, laat Omar El Messaoudi zijn gedachten gaan over de Kwartiermakers toekomst accountancysector. Over de naam, de taak, de zin, de gevaren en de alternatieven. Zoals door hem gevraagd nemen wij als Kwartiermakers graag een kwartiertje om te reageren…

El Messaoudi vraagt zich een heleboel af en er is een aantal opvallende punten waar wij op in willen gaan: Kan de sector het niet zelf? En: Wat moet het maatschappelijk verkeer wel denken? Twee vragen die een aloude valkuil willen verbergen: 'zelf' dingen willen oplossen zonder bemoeienis van buitenaf om de eer van de beroepsgroep hoog te houden. Maar waar is men bang voor? Het beeld van een kantoortje in Den Haag waar resultaten gepresenteerd moeten worden doemt op, met als ultieme dreiging de publieke schandpaal. Dat klinkt inderdaad niet aantrekkelijk. Hoeveel aantrekkelijker is het niet om de kwartiermakers te zien als twee personen die hun uiterste best gaan doen om de kwaliteit van de controles duurzaam omhoog te brengen en lang lopende discussies te beslechten?

De columnist suggereert dat de sector zelf goed moet blijven nadenken en de aanbevelingen niet klakkeloos moet overnemen. Het goed nadenken is een voortreffelijk idee en wordt door ons omarmd... Dat ligt anders voor het overnemen van de aanbevelingen. Er liggen rapporten van zowel de CTA als de MCA. De minister van Financiën heeft hierop gereageerd en neemt het overgrote deel van de aanbevelingen over. Door de coronacrisis heeft de Kamer nog niet met de minister kunnen spreken over de reactie, maar vooralsnog aannemende dat de Kamer zich daarin kan vinden: De kabinetsreactie is wat er moet gebeuren. Wij hebben de opdracht van de minister om er onder andere voor te zorgen dat bepaalde maatregelen worden ingevoerd. Zonder formele macht, maar in de wetenschap dat de sector een groot eigen belang heeft. We zijn uitvoerder met gezond verstand en geen discussieleiders over 'of' de maatregelen moeten worden ingevoerd. Wel voeren wij het gesprek over 'hoe' de maatregelen het best kunnen worden ingevoerd. En bij dat gesprek en de uitvoering kan de sector laten zien dat ze de maatschappelijke kritiek begrijpt. Dat gezond verstand betekent dat we bestaande krachten moeten losmaken. Anders lukt het ons inderdaad niet met zijn tweeën. 

Uit onze eerste gesprekken blijkt overigens dat bij kantoren klein en groot, bij toezichthouders, commissarissen (van accountantsorganisaties en daarbuiten) en bij gecontroleerden duidelijk bereidheid bestaat om samen te werken. De vraag of de sector het zelf kan is helemaal niet meer relevant. Dit kan alleen als iedereen meewerkt. 

De rol van de kwartiermakers (wie een beter woord heeft mag het zeggen) is juist om niet als instantie, juist niet als apparaat en zonder formele dwang vooruitgang te boeken. Dat kan alleen als de sector zelf begrijpt dat het inderdaad beter moet en dat het niet alleen de anderen betreft. Niet omdat anderen dat vinden, maar omdat men het zelf vindt. Alleen dus wanneer de sector zelf de aanbevelingen die op haar betrekking hebben omarmt en niet afdoet als onvoldoende onderbouwd, niet wetenschappelijk of door te nadrukkelijk te verwijzen naar de keten. Dat is de valkuil waar men inmiddels uit zou moeten zijn gekropen. 

Daarom gaan we met een brede groep in gesprek over de invoering en uitvoering van de aanbevelingen. Jong en oud, binnen en buiten de sector. Maar wel met een dringend verzoek: Vraag niet wat wij voor u kunnen doen, maar wat u voor ons kan doen. 

In zijn laatste zin doet El Messaoudi ons de suggestie het gesprek aan te gaan met jonge en toekomstige accountants. Dat treft: Op 26 juni aanstaande heeft Marlies de Vries een sessie op de UvA met studenten, waar nadrukkelijk hun inbreng over de op te volgen aanbevelingen wordt gevraagd. Met de young profs spreken wij uiteraard ook. 

En last but not least: hierbij een uitnodiging aan Omar El Messaoudi zelf. Ter geruststelling: Hij hoeft niet naar een kantoortje in Den Haag te komen om resultaten te presenteren. Beloofd.