Nieuws 10 februari 2014

KPMG moet ook 'decentraal’ controledossier verstrekken

KPMG moet ook de stukken overleggen uit het controledossier van Fairstar die "decentraal zijn opgeslagen" in de laptops van de leden van het controleteam. Dat heeft de voorzieningenrechter van de Rechtbank Amsterdam vorige week bevolen in een niet-gepubliceerd vonnis.

De voorzieningenrechter dwong KPMG op 6 november 2013 al de stukken uit het centraal opgeslagen controledossier te verstrekken aan twee oud-directeuren van Fairstar. 

De twee waren van 2006 tot medio 2012 directeur van Fairstar. Zij traden af nadat marktleider Dockwise het bedrijf had overgenomen. Dockwise voelt zich in de boot genomen, omdat de directeuren in november 2011 een vijfde schip hadden besteld voor 110 miljoen dollar. De bestelling van de 'Fathom' stond niet in de jaarrekening 2011, die KPMG goedkeurde. Dockwise vindt dit een vervelende verrassing, omdat het geen vijfde schip nodig heeft en niet meer onder de bestelling uit kan. 

Fairstar en Dockwise stellen de directeuren aansprakelijk, omdat zij de bestelling verborgen hebben gehouden. Over deze aansprakelijkheid loopt een bodemprocedure bij de Rechtbank Amsterdam. In hun verweer tegen de claim wijzen de directeuren onder meer op de goedkeurende verklaring bij de jaarrekening 2011. 

Fairstar en Dockwise zeggen echter dat KPMG de jaarrekening niet op basis van going concern zou hebben goedgekeurd als het controleteam op de hoogte was geweest van de bestelling. Als KPMG dit wel had geweten was de koers en overnameprijs van Fairstar destijds lager uitgevallen, zeggen Fairstar en Dockwise. 

KPMG onderzoekt in 2012 de mogelijke onregelmatigheden en onderwerpt de jaarrekening aan een hercontrole. Eind 2012 keurt KPMG de jaarrekening opnieuw goed. 

Naar aanleiding van de hercontrole eisen de twee directeuren in oktober 2013 dat KPMG het controledossier afgeeft. De voorzieningenrechter wijst die eis grotendeels toe. Het belang van KPMG bij geheimhouding van het controledossier moet in dit geval minder zwaar wegen "dan het maatschappelijk belang dat in rechte de waarheid aan het licht komt". De twee directeuren moeten wel een kopie van de ontvangen stukken doorsturen naar Fairstar. 

De directeuren ontvangen de stukken uit het centrale controledossier van KPMG, maar menen dat dit lang niet alles is. In een nieuw kort geding eisen zij alle stukken waarover KPMG op grond van het Besluit toezicht accountants moet beschikken. Daaronder valt ook de correspondentie over de controle die verspreid is opgeslagen op de laptops van de leden van het controleteam. De twee directeuren willen controleren wat de bevindingen van KPMG zijn geweest ten aanzien van de Fathom. 

KPMG zegt dat het alle relevante stukken al heeft overgelegd en dat de directeuren bezig zijn met een fishing expedition. Tegen deze achtergrond moet KPMG's belang bij geheimhouding zwaarder wegen dan het belang van de oud-directeuren, stelt de accountant. 

De voorzieningenrechter memoreert dat de vordering wordt toegewezen als: 

• de directeuren een rechtmatig belang hebben bij inzage, afschrift of uittreksel;
• het gaat om bepaalde bescheiden;
• die bescheiden slaan op een rechtsbetrekking waarbij de directeuren partij zijn;
• de directeuren een spoedeisend belang hebben bij hun vordering.

Op grond van deze maatstaven moet KPMG de stukken die decentraal zijn opgeslagen in de laptops van de leden van het controleteam ook overleggen. 

De andere stukken waarom de twee directeuren hebben gevraagd, hoeft KPMG echter niet te verstrekken, zoals: 

• een juridische risicoanalyse;
• de stukken over de (interne) kwaliteitscontrole.

De uitspraak maakt weer eens duidelijk onder welke omstandigheden de geheimhoudingsplicht moet wijken voor het maatschappelijk belang van waarheidsvinding. 

Zie ook:

• de weblog van Marcel Pheijffer
• het artikel 'Met de billen bloot' over de exhibitieplicht, in Accountant, juli/augustus 2013