Opinie 14 februari 2013

De VGBA, wie wordt daar blij van?

Het onderscheidend kenmerk van het accountantsberoep volgens de VGC kent u wel. Artikel A-100.1, eerste volzin. Gesneden koek.

Maar is dat echt het onderscheidende kenmerk? Ik denk dat het goed is als accountants bedenken dat het feit zij zich onderscheiden van anderen met dezelfde opleiding en ervaring niet eens zozeer is gelegen in de omstandigheid dat ze zich iets aan het algemeen belang gelegen laten liggen, maar in het feit dat ze zich aanspreekbaar willen stellen over hun gedrag. 

Bijzonder aan accountants, anders dan menig andere professionele beroepsgroep die diensten verlenen aan het maatschappelijk verkeer, is dat zij een heldere gedragscode hebben en een geloofwaardig tuchtrecht dat aan die code toetst. 

Want dat is de kern van de GBR/GBAA, VGC of VGBA. Het is een code niet voor de accountant, maar voor het maatschappelijk verkeer. Het is de code die zegt 'beste burgers, ondernemers, beleggers, belastingbetalers, klanten, banken, rechters en advocaten, wij gedragen ons volgens deze code, en daar mag u ons altijd op afrekenen'. 

De kwaliteit van de VGBA wordt dan ook  niet bepaald door de vraag of deze helder is voor accountants, maar door de vraag of deze helder en overtuigend is voor het maatschappelijk verkeer. De leden mogen er over stemmen, de minister moet er mee instemmen, maar de consultatie zou zich voornamelijk moeten richten op het maatschappelijk verkeer. 

Precies deze benadering spreekt vanaf het begin uit het consultatiedocument. Alleen al daarom dus hulde. 

Vanuit datzelfde perspectief valt me tegen dat nog steeds de draak 'aan assurance verwante opdrachten' in de code staat. Iets is wat het is. Iets is niet gedefinieerd door de verwantschap aan iets anders. Maak gewoon duidelijk wat je bedoelt NBA! 

Bij artikel 16 vraag ik me af of voldoende is afgedekt dat de geheimhoudingsplicht kan worden opgeheven door verordeningen van het NBA en/of door de COS. Het lijkt me dat de VGBA een mooi moment is om een wat fundamenteler discussie over geheimhouding te voeren. Het risico is te groot dat deze verplichting slechts een schaamlap is om falen aan het zicht te onttrekken. 

Los van die opmerkingen, en de opmerking die Joop Anemaet elders maakte, denk ik dat deze code een wonderschoon stukje vakwerk is. Als het beroep waar maakt wat in deze code staat, dan is daarmee een heel stevig fundament gelegd voor de vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer.