Tuchtrecht

Geen signalen van fraude

Een accountant-administratieconsulent had geen reden om te vermoeden dat een vennoot van de opdrachtgever fraudeerde en heeft geen partij gekozen in het (echtscheidingsconflict) van de vennoten.

Accountantskamer

Zaaknummers:
18/337 Wtra AK
Datum uitspraak:
24 augustus 2018
Oordeel:
ongegrond respectievelijk niet-ontvankelijk
Maatregel:
geen
Status:
waarschuwing i.p.v. geen maatregel, CBb 23 juli 2019, 18/1912
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2018:60, Samenvatting CBb-uitspraak

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Twee echtelieden zijn via hun persoonlijke bv’s ieder vennoot van een vennootschap onder firma en procederen over de afwikkeling van de firma. Een accountant-administratieconsulent was van 1993 tot 2016 de huisaccountant van de firma en de bv’s van de vennoten. Hij stelde onder meer de jaarrekeningen samen en had over de jaarrekeningen doorgaans contact met de man.

De accountant heeft zich per 1 april 2017 laten uitschrijven uit het register van de NBA.

De vrouw dient in februari 2018 een klacht in tegen de oud-accountant.

Klacht

De (voormalig) accountant heeft:

a. signalen genegeerd over de ernstige situatie van de firma, die was veroorzaakt door frauderende praktijken van de man;

b. toegezegd in de ontstane conflictueuze situatie de kant te kiezen van de vrouw, maar uiteindelijk toch de belangen behartigd van de man, zonder de vrouw daarover te informeren en is zelfs een samenwerkingsverband aangegaan met de man;

c. ten behoeve van de man voor de rechter een verklaring afgelegd, die feitelijk onjuist is en daarmee gefaciliteerd dat de man onrechtmatig 116 duizend euro kon onttrekken aan de vennootschap onder firma.

Oordeel

De klachtonderdelen a en b zijn ongegrond; klachtonderdeel c is niet-ontvankelijk.

Ad a Fraude

De vrouw zegt dat zij de accountant meermaals heeft gewezen op de fraude door haar ex. Maar de accountant zegt niets te weten van enig frauduleus handelen van de man. Hij heeft de belangen van de onderneming en alle betrokken partijen steeds in het oog gehouden, bijvoorbeeld door zijn zorgen te uiten over de boekhouding over 2016.

Volgens de Accountantskamer heeft de vrouw niet aannemelijk gemaakt dat er sprake was van fraude en dat de accountant daarvan op de hoogte was of had moeten zijn. De vrouw heeft ook op de zitting niet duidelijk gemaakt wat de accountant naar aanleiding van haar mededelingen en verzoeken (anders) had moeten doen.

Ad b Samenwerken met man

Volgens de vrouw is de accountant een samenwerkingsverband aangegaan met de man. Zij heeft de accountant laten weten dat de man niet te vertrouwen is en de accountant gevraagd te kiezen tussen haar en het bedrijf en de man. De accountant heeft dat verzoek afgewezen en erop gewezen dat hij:

  • sinds de start van de firma de adviseur van het bedrijf is geweest en vertrouwenspersoon voor de privéfinanciën van de vennoten;
  • ook in andere kwesties heeft laten zien dat hij zich niet laat beïnvloeden door andere mensen en alles objectief tegemoet treedt;
  • zich niet beïnvloed voelt door iemand;
  • van plan is op dezelfde objectieve manier met de vennoten te blijven omgaan;
  • denkt dat de onderneming daar het meest bij gebaat is.

Volgens het fundamentele beginsel van objectiviteit mag de accountant zich niet ongepast laten beïnvloeden. Met name in conflictueuze situaties tussen (voormalige) echtelieden die ook vennoten zijn of waren in een onderneming moet de accountant ervoor waken dat hij partij kiest door de belangen van de één boven die van de ander te stellen. Zo nodig moet hij waarborgen treffen om de bedreiging van de objectiviteit te verminderen of weg te nemen. Als dat niet lukt dan moet hij de relatie met de onderneming en de opdracht beëindigen.

Volgens de Accountantskamer heeft de vrouw niet aannemelijk gemaakt dat de accountant:

  • haar heeft toegezegd dat hij geen werkzaamheden meer voor de man zou uitvoeren, terwijl hij nog accountant was van de firma en de persoonlijke vennootschappen van de vennoten;
  • dit wel had moeten doen.

Uit de manier waarop de accountant het verzoek van de vrouw afwijst, leidt de Accountantskamer niet af dat hij partij heeft gekozen voor de man. De vrouw heeft evenmin aangetoond dat de accountant nauw samenwerkte met de man. Dat hij de man in contact heeft gebracht met een zakenpartner betekent niet dat hij het objectiviteitsbeginsel heeft geschonden. De accountant is ook pas betrokken geraakt bij de zakenpartner toen hij al was gestopt met zijn werkzaamheden voor de firma.

Ad c Verklaring voor de rechter

Op verzoek van de advocaat van de man heeft de accountant een schriftelijke verklaring opgesteld, die de man heeft overgelegd in een gerechtelijke procedure tegen de vrouw. Deze verklaring heeft hij op 12 september 2016 ondertekend. Het jaartal lijkt een verschrijving. Hij bedoelde 2017, omdat hij in de verklaring schrijft dat hij zijn inschrijving als accountant-administratieconsulent met ingang van 1 april 2017 heeft beëindigd.

Toen hij de verklaring aflegde en afgaf was hij dus niet meer ingeschreven in het accountantsregister. Volgens vaste jurisprudentie van de Accountantskamer is een accountant alleen tuchtrechtelijk aanspreekbaar op wat hij of zij heeft gedaan dan wel nagelaten toen hij of zij was ingeschreven in het accountantsregister. Toen hij de verklaring aflegde was de accountant al geen accountant meer.

Maatregel

Geen.

Annotatie Lex van Almelo

Dat de accountant zei dat hij niets wist van fraude is op zichzelf geen reden om hem tuchtrechtelijk vrij te spreken. De klaagster heeft in dit geval van echtscheidende vennoten echter niet aannemelijk gemaakt dat er signalen waren van fraude.

Dat de accountant niet objectief was en samenwerkte met de man heeft zij evenmin aangetoond. De klaagster had de accountant gevraagd alleen nog voor haar en de firma te werken en niet meer voor de man. De accountant wees dat verzoek af en schreef dat hij zich nooit ongepast laat beïnvloeden. De Accountantskamer ziet daarin een aanwijzing voor zijn objectiviteit.

De vraag is of de accountant het objectiviteitsbeginsel heeft geschonden door een schriftelijke verklaring af te geven op verzoek van de advocaat van de man, die de verklaring gebruikte in een gerechtelijke procedure tegen de vrouw. De uitspraak vermeldt niet wat er in die verklaring staat en in hoeverre de accountant zich hierbij heeft laten voeden met informatie van beide partijen. In deze zaak veroordeelde de Accountantskamer het dat de huisaccountant een getuigenverhoor bij de rechtbank voorbereidde met slechts één van de strijdende partijen. Hoe het ook zij – tuchtrechtelijk kan hij niet worden aangesproken op de verklaring die hij als voormalig accountant opstelde en overlegde. Als die verklaring niet-objectief was, is hij gered door de gongslag.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.