Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een zoon en een dochter hebben ieder de helft van de gewone aandelen in een holding. De dochter heeft haar aandelen in 1999 voor 3,6 ton (800 duizend gulden) gekocht van haar vader. Op 1 juli 2017 overlijdt de vader. In zijn testament heeft hij alle aandelen(certificaten) van zijn dochter gelegateerd aan de zoon en daarbij bepaald dat de aandelen binnen een half jaar na zijn overlijden moeten worden geleverd.

De dochter zal daarvoor de waarde in het economisch verkeer krijgen. Die waarde moet worden vastgesteld conform artikel 5 van de statuten van de holding of conform een andere waarderingsmethode die de dochter en de zoon hebben afgesproken. De dochter zal haar rechten als erfgename verliezen als zij haar aandelen niet tijdig levert aan haar broer. Op voorstel van de broer wordt de leveringstermijn verlengd tot 1 maart 2018.

De zoon geeft begin 2018 aan een registeraccountant de opdracht de aandelen in de holding te waarderen. Deze accountant schrijft in de opdrachtbevestiging dat hij dat zal doen conform NV COS 4400N, maar verandert die standaard in 5500N als hij echt begint. In zijn waarderingsrapport concludeert de accountant dat de vijftig aandelen van de dochter een waarde hebben van min 757.361 euro. Als de zoon de aandelen wil verwerven met alle toekomstige lasten en risico’s zou een aankoopbedrag van 0 of 1 euro te overwegen zijn.

De dochter dient een klacht in tegen de registeraccountant. De Accountantskamer verklaart de klacht gegrond en legt een tijdelijke doorhaling op voor drie maanden. De dochter laat zich in deze en andere procedures bijstaan door een accountant-administratieconsulent, die ook advocaat is. Als advocaat/accountant deed hij ook voorstellen voor een overnameprijs.

De broer dient een klacht tegen de advocaat/accountant in bij de Accountantskamer.

Klacht

De advocaat/accountant heeft:

a. op een oneigenlijke manier financiële en andere informatie over de holding in handen gekregen en gebruikt in de diverse procedures, terwijl hij wist dat die informatie onrechtmatig was verkregen;

b. als raadsman van de zus onder meer een tuchtprocedure aangespannen tegen de accountant van de klager en hierdoor een vlotte en harmonieuze uitvoering van de laatste wil van de vader verhinderd, wat heeft geleid tot verstoorde familieverhoudingen.

Oordeel

De klacht is ongegrond.

Algemeen én cliëntbelang

In een uitspraak over een andere advocaat/accountant heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven in 2018 gezegd dat:

• een accountant, die als advocaat civielrechtelijke standpunten inneemt, een zekere ruimte heeft om (feitelijke) stellingen en argumenten te presenteren;
• die ruimte niet onbegrensd is;
• de accountant niet bewust feitelijke gegevens mag aandragen die onjuist zijn of een onjuiste voorstelling van zaken mag geven;
• de accountant zich als advocaat moet houden aan de wet- en regelgeving voor accountants.

Ad a Gebruik informatie 

Volgens de accountant heeft hij de desbetreffende stukken gekregen van de zus van de klager en hoefde hij als advocaat niet na te gaan of zij deze stukken rechtmatig had verkregen.

Volgens het college bezat de zus de helft van de aandelen in de holding. De accountant hoefde niet zonder meer te weten of te vermoeden dat zijn cliënte mogelijk niet rechtmatig over de stukken in kwestie kon beschikken en hij had geen aanleiding om de herkomst van de stukken nader te onderzoeken.

Ad b Geen misleiding

Volgens vaste jurisprudentie sluit de Accountantskamer bij een klacht over de stellingname van een accountant/advocaat in een procedure aan bij de jurisprudentie over het innemen van civielrechtelijke standpunten in de zakelijke betrekkingen van de accountant zelf. Het innemen van zo’n standpunt is alleen tuchtrechtelijk verwijtbaar onder bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld als:

• de stelling bewust onjuist of misleidend, en dus te kwader trouw is;
• de stelling in de ogen van een objectieve, redelijke en goed geïnformeerde derde het accountantsberoep in diskrediet brengt;
• de accountant dit niet bewust heeft gedaan, maar haar of hem wel sterk verweten kan worden dat zij/hij een onjuist of misleidend standpunt heeft ingenomen.

De broer heeft niet aannemelijk gemaakt dat dit het geval is. Het stond de accountant vrij voorstellen te doen om de aandelen tegen een bepaald bedrag over te nemen. De broer kon dit aanbod weigeren en heeft dat ook gedaan. De advocaat/accountant heeft de rechter niet misleid toen hij zei dat de (tijdelijk doorgehaalde) accountant van de broer ten onrechte de pensioenverplichtingen in aanmerking had genomen. Uit de uitspraak van de Accountantskamer blijkt immers dat de accountant zijn conclusies over de pensioenverplichtingen gebrekkig heeft onderbouwd, terwijl dit relevant was voor de afwikkeling van de erfenis.

Maatregel

Geen.

Annotatie Lex van Almelo

De uitspraak bevat geen nieuws. Het college bevestigt eerdere rechtspraak dat accountants als advocaat iets partijdiger mogen zijn dan als accountant, maar niet mogen jokken, misleiden of het accountantsberoep anderszins in diskrediet brengen.