Nieuws 02 november 2016

Monitoring Commissie Accountancy geeft volgens reacties 'hard oordeel'

De Monitoring Commissie Accountancy (MCA) geeft in haar eerste rapport een 'hard oordeel' over de accountantssector, blijkt uit de berichtgeving. Er was flinke belangstelling bij de presentatie van de bevindingen van de commissie, gisteren in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag.

MCA-voorzitter Ada van der Veer begrijpt dat er veel op de accountantssector afkomt op dit moment, "maar dat is geen reden om het verbeterprogramma te vertragen". Het proces moet eerder worden versneld. "Er zijn witte en minder witte paarden in dat opzicht."

De commissievoorzitter erkent dat de accountantsorganisaties inmiddels veel tijd en energie steken in het veranderproces. Maar de MCA ziet nog niet veel integrale veranderplannen. Van der Veer waarschuwt voor een 'compliance aanpak', vooral toegesneden op de monitoringdashboards van de NBA en de AFM: "Een nadeel daarvan is de verleiding om snel te scoren."

De commissie benadrukt de inhaalslag die met name niet-oob-kantoren moeten maken bij het verbetertraject. "We kregen soms als commentaar dat het big four-problemen betreft, die de kleinere kantoren niet aangaan", aldus Van der Veer. Dat is volgens de commissie de verkeerde insteek.

Tragiek

Commissielid Marcel Pheijffer benadrukt dat de oplossing ook niet zomaar via permanente educatie te realiseren is: "Als je al dertig jaar gewend bent je cliënt als belangrijkste opdrachtgever te zien, los je dat niet op door er nog een cursus tegenaan te gooien." Met name de cultuurprogramma's binnen kantoren vragen tijd en hebben tegelijk "een zekere tragiek in zich", meent MCA-lid Erik van de Loo.

De commissie is bij haar gesprekken open tegemoet getreden: "De sector heeft begrepen dat de MCA in haar belang opereert. Dat had even tijd nodig, maar daarin is een omslag gekomen", aldus commissielid Henk Scheffers.

De MCA benadrukt bij de presentatie dat ze nog geen oordeel geeft over de effectiviteit van de aanbevelingen. "Volgend jaar steken we de thermometer er opnieuw in, dan kijken we wat er mee gedaan is", belooft Marcel Pheijffer.

Media

De media pikken het eerste rapport van de monitoringcommissie gretig op. "Hard oordeel over accountants", schrijft NRC Handelsblad van 1 november op de voorpagina. In een aanvullend interview met NRC Next benadrukt commissievoorzitter Ada van der Veer dat het nu tijd is voor de sector "om het over de écht gevoelige dingen te hebben". Belangrijk is de intrinsieke motivatie bij accountants om ook de geest van de maatregelen te begrijpen: "Het gaat niet zozeer om nieuwe regeltjes, het gaat om de cultuur die je creëert, dat er ruimte is om fouten te maken."

Aan de Telegraaf laat Van der Veer weten tekenen te zien dat de "zelfgenoegzame houding" van destijds bij sommige accountants weer terugkeert. "Dat is geen goede zaak, dan ben je niet meer alert."

Dat accountants zich te lang lieten leiden door commercieel belang "is prima voor de klant, maar niet voor het publiek belang", aldus Van der Veer tegenover het NOS Journaal.

Bij BNR Nieuwsradio stelt de commissievoorzitter dat het geen taboe meer is om over het publiek belang van de accountant te spreken, maar "het zelfreflecterend vermogen zou wel verder omhoog moeten".

Het FD belicht “Drie 'hete aardappelen' die accountants voor zich uit blijven schuiven”: het partner- en verdienmodel, de rol van accountants bij fraude en de definitie van het begrip kwaliteit. Ook zijn er op de FD-site de nodige reacties op het rapport te lezen. AFM-bestuurder Gerben Everts noemt het MCA-rapport "pittig". Dat het AFM-toezicht op de invoering van de maatregelen kan aanzetten tot 'afvinkgedrag', zoals de commissie stelt, is volgens hem "een misverstand", want de AFM gaat "samen met de kantoren een stap dieper".

Minister Dijsselbloem (Financiën) geeft via zijn woordvoerder aan het rapport "behoorlijk kritisch" te vinden, aldus het FD. Dijsselbloem: "De accountancysector heeft stappen gezet, maar er moet nog meer gebeuren voordat de noodzakelijke kwaliteitsverbetering en cultuur- en gedragsverandering een feit zijn. Het is aan de beroepsgroep om daar zelf mee aan de slag te gaan."

Andere geest

NBA-voorzitter Pieter Jongstra geeft in het FD de commissie gelijk dat de 53 maatregelen alleen niet genoeg zijn: "Wij hebben meer tijd nodig om ons DNA te veranderen. Het is geen kwestie van de lichtschakelaar omzetten. Maar de accountants willen veranderen, dat proef ik."

Ook tegenover BNR benadrukt Jongstra dat de sector de wil heeft om te verbeteren. "Ik vind dat we echt goed op weg zijn. De hervormingen kosten tijd, maar ik zie een heel andere geest in de accountantssector dan er tot nu toe altijd is geweest." De NBA-voorzitter is "blij met de spiegel die de commissie ons heeft voorgehouden".