Nieuws 21 augustus 2018

Opinies FD: Vaak aanwijzingen voor fraude bij controle

Bij fraude zijn er vaak signalen dat er iets niet klopt, die de accountant wel degelijk kan oppikken. Ook de big four-kantoren vinden dat accountants een 'zekere verantwoordelijkheid' hebben in het opsporen van fraude.

Dat staat in twee opinies van forensisch accountant Rens Rozekrans (KPMG) en Paul Koster, directeur van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). Koster en Rozekrans reageren op eerdere bijdragen van Peter Schimmel en Marcel Pheijffer over de rol van de accountant bij het opsporen van fraude.

Koster vindt het vreemd dat "nota bene een forensisch accountant" beweert dat fraude ontdekken niet zijn taak is. "Volgens algemeen aanvaarde controlestandaarden wordt duidelijk van de accountant verwacht dat deze tijdens de controle risico's inschat en procedures hanteert die specifiek gericht zijn op het ontdekken van materiële, frauduleuze 'misstatements' in de financiële verslaggeving."

Volgens Koster voelt 'de vloer' vaak aan dat er iets niet klopt. "Zwakke procedures binnen de onderneming, onwil om te reageren op signalen en te veel macht bij personen op kwetsbare posities maken dat de fraudeur zijn kans grijpt. Dat zijn dan ook precies de aspecten waar de accountant tijdens zijn reguliere opdracht zijn toegevoegde waarde kan en moet bewijzen."

Zero tolerance

Rozekrans is van mening dat de waarheid wat betreft de opinies van Schimmel en Pheijffer in het midden ligt. Fraude is volgens hem soms goed verhuld, maar toch zijn er vaak aanwijzingen dat er iets niet klopt. "Er wordt niet aanbesteed, de leverancier is onbekend en zit in een ver buitenland, de resultaten van een bepaalde unit zijn wel heel constant. Kortom, met een goed gevoel voor frauderisico's kunnen signalen wel degelijk worden opgepikt. Kan een accountant alle fraude ontdekken? Nee, het blijft een risico en in die zin mag je, zoals Schimmel ook zegt, geen wonderen verwachten. Maar de accountant heeft een zekere verantwoordelijkheid en loopt daar ook niet voor weg."

Volgens Rozekrans voeren de big four een 'zero tolerance-beleid' bij signalen van fraude en is er de laatste jaren veel veranderd bij de grote kantoren. "Binnen KPMG zijn we ruim drie jaar geleden begonnen systematisch forensische deskundigheid in te zetten bij controles. Inmiddels hebben bij meer dan 3000 audits forensisch specialisten meegekeken naar het onderkennen en beoordelen van frauderisico's, zo nodig gaan ze met het controleteam mee om zelf onderzoek te doen. Ook de andere big four-kantoren zijn met dit soort processen bezig."

Dat forensische ondersteuning van de audit door krappe budgetten niet zou kunnen, is volgens Rozekrans een ervaring "uit het verleden".

• Opinie Paul Koster
• Opinie Peter Rozekrans