Nieuws 01 juli 2019

Ministeries presenteren nationale aanpak witwassen

Een verbod op betalingen met contant geld vanaf drieduizend euro, inzet op afschaffing van het vijfhonderd euro-biljet, het weren van ongebruikelijke klanten door banken en een Europese toezichthouder: zulke voorstellen staan in het gezamenlijke plan ‘aanpak witwassen’, dat minister Hoekstra van Financiën en minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid naar de Tweede Kamer hebben gestuurd.

De plannen zijn met name bedoeld om het criminelen moeilijker te maken het financiële stelsel te gebruiken voor witwassen. Volgens de bewindslieden is er naast de bestaande regels meer nodig om het criminelen in dat opzicht lastiger te maken. "Witwassen is een heel groot probleem dat gezamenlijk aangepakt moet worden", aldus minister Hoekstra. "Het kabinet, toezichthouders, de Financial Intelligence Unit (FIU), OM, FIOD, de financiële sector en accountants slaan daarom nu de handen ineen om ervoor te zorgen dat criminelen geen voet aan de grond kunnen krijgen in ons financieel stelsel."

Minister Grapperhaus benadrukt dat misdaad niet mag lonen. "In Nederland niet, in Europa niet en wereldwijd niet. Door een gezamenlijke inzet willen wij de aanpak van witwassen naar een hoger niveau tillen. Nederland moet internationaal tot de koplopers behoren bij de aanpak van witwassen."

Het plan van aanpak moet zorgen voor meer transparantie over juridische entiteiten en constructies, onder meer via de invoering van UBO-registers (Ultimate Beneficial Owner) per 2020. Ook komt er vanaf 2021 een verbod op contant geld vanaf drieduizend euro voor handelaren en wordt op Europees niveau ingezet op afschaffing van het vijfhonderd euro-biljet. Verder mikt het plan op regulering van crypto-aanbieders vanaf 2020 en aanscherping van het wettelijk kader voor de BES-eilanden vanaf 2021.

Banken kunnen met de nieuwe aanpak hun poortwachtersfunctie beter vervullen, aldus beide ministeries. Bij de aanpak van witwassen zijn banken de afgelopen jaren een aantal keren tekortgeschoten; inmiddels doen zij grote investeringen om witwassen beter tegen te gaan.

Vanwege het grensoverschrijdend aspect van witwassen is volgens beide ministers een Europese centrale toezichthouder nodig om het toezicht effectiever te maken. De opsporing en vervolging van criminelen wordt versterkt. Hiervoor wordt extra capaciteit beschikbaar gesteld bij onder andere politie, FIOD, FIU en het OM.

Accountants

Ook wordt gemikt op betere signalering van fraude en corruptie door accountants. Daarbij wordt onder meer verwezen naar het fraudeprotocol dat eind 2018 is uitgebracht. "De FIOD draagt bij aan de ontwikkeling van dit thema door op projectmatige basis met de NBA in gesprek te gaan en kennis over fraudefenomenen en -detectie te delen”, aldus het plan. Daarbij wordt ook gewezen op de rol van de AFM als toezichthouder. Bovendien wordt vanaf 2020 "structureel extra geld" beschikbaar gesteld aan het Bureau Financieel Toezicht (BFT), dat onder meer toezicht houdt op de naleving van de Wwft door notarissen, belastingadviseurs en accountants.

"Notarissen, belastingadviseurs en accountants hebben een belangrijke rol in het herkennen en melden van constructies die bedoeld zijn om crimineel geld wit te wassen. Met de extra capaciteit is scherper toezicht mogelijk op de manier waarop deze beroepsgroepen invulling geven aan die taak en zal ingezet worden op het verkennen van alternatieve interventies."

In Nederland wordt jaarlijks circa zestien miljard euro witgewassen. Het gaat hierbij hoofdzakelijk om opbrengsten uit drugscriminaliteit en fraude, die naar schatting voor meer dan de helft uit het buitenland komen. 

Aanbiedingsbrief en Plan van aanpak witwassen