AFM: Samenwerken bij wettelijke controles vereist waarborgen
Samenwerking tussen accountantsorganisaties kan bijdragen aan de kwaliteit van wettelijke controles, mits daarvoor goede kwaliteitswaarborgen worden ingericht. Dat stelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
De AFM deed verkennend onderzoek onder zestien accountantsorganisaties met een reguliere vergunning. De onderzochte accountantsorganisaties werken samen bij de uitvoering van wettelijke controles, omdat dit schaalvoordelen oplevert bij kwaliteitsinvesteringen in bijvoorbeeld audit software en trainingen. Ook kan zo gebruik worden gemaakt van de deskundigheid en specialisatie aanwezig binnen de samenwerking.
Daarnaast wordt de uitvoering van controle en overige dienstverlening gescheiden, waardoor eventuele onafhankelijkheidsrisico's worden verkleind. De AFM steunt dergelijke initiatieven gericht op het versterken van de kwaliteit.
Wijze van samenwerken
Bij tien van de zestien onderzochte accountantsorganisaties richt de samenwerking zich op het aandragen van een wettelijke controle bij een reguliere vergunninghouder. Deze voert wettelijke controles vervolgens zelfstandig uit. Bij zes accountantsorganisaties wordt (in meer of mindere mate) gebruik gemaakt van partnerkantoren of zelfstandige professionals voor de uitvoering van wettelijke controles. Dat is een meer verregaande vorm van samenwerking.
De AFM constateert dat de verregaande vorm van samenwerken met andere accountantskantoren, waarbij externe accountants en andere medewerkers worden ingeleend, ook risico's met zich mee kan brengen. Bijvoorbeeld door onvoldoende deskundigheid, ‘schijn’onafhankelijkheid en het gebrek aan een uniforme toepassing van het stelsel van kwaliteitsbeheersing. Dit kan impact hebben op de kwaliteit van wettelijke controles.
Waarborgen
De zes accountantsorganisaties met een verregaande vorm van samenwerking hebben waarborgen opgenomen in het toetredingstraject, bij de uitvoering van wettelijke controles en in het stelsel van kwaliteitsbeheersing. De wijze waarop en de diepgang van de verschillende waarborgen verschilt tussen de onderzochte accountantsorganisaties.
In 2021 concludeerde de AFM op basis van data-analyse dat accountantsorganisaties die minder dan vijftien wettelijke controles per jaar verrichten een grotere kans maken dat de kwaliteit van wettelijke controles tekortschiet. Voor zulke accountantsorganisaties kan samenwerking om voldoende schaalgrootte te realiseren een mogelijke oplossing zijn, om zo de kwaliteit van wettelijke controles (verder) te borgen, aldus de toezichthouder.
Onderzoek
Het onderzoek is verricht tussen januari en juni van dit jaar. De AFM heeft van de zestien accountantsorganisaties een ingevulde vragenlijst ontvangen. Voor zes accountantsorganisaties heeft de AFM aanvullend documenten beoordeeld over het toetredingstraject, de governance, de verantwoordelijkheden bij de uitvoering van wettelijke controles en het stelsel van kwaliteitsbeheersing. Ook heeft de AFM met alle zestien accountantsorganisaties een toelichtend gesprek gevoerd.
Het rapport geeft geen informatie om welke accountantsorganisaties het gaat. De inzichten uit het onderzoek kunnen worden gebruikt door (toekomstige) samenwerkende accountantsorganisaties.
Gerelateerd
AFM verduidelijkt wat van accountants wordt verwacht bij incidenten
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) verheldert wat zij verstaat onder een 'incident', in relatie tot incidentmeldingen die accountantsorganisaties verplicht moeten...
AFM-sectorrapport accountantsberoep: marktaandeel reguliere vergunninghouders gestegen naar 55 procent
De wettelijke controle van de jaarrekening wordt nu in meerderheid (55 procent) uitgevoerd door accountantsorganisaties met een reguliere vergunning. Het marktaandeel...
'Wij brengen de AQI's aan de praat'
Aan de hand van elf Audit Quality Indicators (AQI's) kun je straks zien wat accountants als beroepsgroep aan kwaliteit doen. Een NBA-werkgroep onderzoekt de praktische...
AFM-trendrapport: 'Nieuwe beheersingsrisico's voor accountantsberoep'
Het "post-corona-optimisme" heeft plaatsgemaakt voor een "omslag in sentiment en economie". Rondom het accountantsberoep is sprake van nieuwe beheersingsrisico's....
AP: Beoordelingen over individuele accountants niet zomaar publiceren
Het kabinet wil beoordelingen van het werk van individuele accountants kunnen publiceren. Dat is een te grote inbreuk op de privacy van accountants, vindt de Autoriteit...