Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Drie broers houden de aandelen van een plantenkwekerij en –handel. In januari 2002 verwerft het plantenbedrijf driekwart van de aandelen in een bv. De resterende aandelen zijn in handen van de dga. Deze bv houdt op haar beurt alle aandelen in een dochter-bv, waarmee het plantenbedrijf een intensieve handelsrelatie onderhoudt.

Het plantenbedrijf sluit in januari 2002 een aandeelhoudersovereenkomst met de dga. Een registeraccountant adviseert het bedrijf hierbij.

Omdat de financiële resultaten van de dochter-bv ernstig onder druk staan, vraagt het plantenbedrijf de accountant of hij wil helpen bij de verkoop van de aandelen in de deelneming c.q. de moeder van de zieltogende dochter-bv. De afdeling Bijzonder Beheer van Rabobank heeft zich inmiddels ontfermd over deze dochter en eist diverse ingrepen.

De dga stapt op als bestuurder van de deelneming en biedt zijn aandelen aan. Volgens de aandeelhoudersovereenkomst moet  het plantenbedrijf deze overnemen voor 2.042.011 euro. Het plantenbedrijf vindt dat te veel geld.

In september 2008 vraagt de nieuwe dga aan een kantoorgenoot van de accountant om voor de dochter-bv een prognose/exploitatiebegroting 2009 op te stellen ten behoeve van een (her)financiering door Rabobank en de mogelijke verkoop van haar aandelen en activiteiten.

De accountant van het plantenbedrijf laat de broers weten dat hij:

• niet langer kan optreden voor de deelneming en de dochter-bv;
• alleen nog zal fungeren als adviseur van het plantenbedrijf;
• geen bemoeienis zal hebben met het opstellen van voormelde prognose/exploitatiebegroting.

Eind oktober 2008 stuurt de kantoorgenoot een afschrift van de prognose/exploitatiebegroting naar de accountant. Laatstgenoemde leest het document maar stuurt het niet door naar het plantenbedrijf of de broers. Volgens die prognose zal het resultaat voor 2009 uitkomen op een winst van 1,5 miljoen euro bij een omzet van 102 miljoen euro. In 2008 was het nog een verlies 3,97 miljoen euro bij een omzet van 88 miljoen.

Rabobank laat ondertussen weten dat de aandeelhouderskwestie uiterlijk 7 november 2008 opgelost moet zijn, omdat de bank anders niet bereid is de dochter-bv te blijven financieren of tot herfinanciering over te gaan. Op 4 november 2008 wordt afgesproken dat het bedrijf de aandelen in de deelneming zal verkopen aan de nieuwe dga, "onder toebetalen van € 475.000". Eind januari 2009 worden de aandelen geleverd.

In november 2008 wordt de prognose besproken op de ava van de deelneming. Daarbij zijn de broers aanwezig. Zij zijn ontevreden over de gang van zaken en de uitkomst van de zakelijke crisis. Zij vragen een advocaat of zij de aandelenverkoop nog kunnen terugdraaien.

In februari 2009 weet de deelneming nieuwe financiering aan te trekken en haar grootste afnemer te behouden. De deelneming en de dochter blijken vervolgens weer winstgevend.

Het plantenbedrijf vindt dat de verkoop van de aandelen aan de nieuwe dga ongedaan moet worden gemaakt, omdat er sprake was van dwaling nu het bedrijf essentiële informatie niet had gekregen. Het bedrijf begint een civiele procedure bij de Rechtbank Den Haag, die de vordering afwijst. Tegen dat vonnis loopt hoger beroep.

De broers dienen een klacht tegen de accountant in bij de Accountantskamer.

Klacht

De accountant heeft:

I. het plantenbedrijf in 2008 niet dan wel onjuist geadviseerd over "het ernstig tekort in" de aandeelhoudersovereenkomst van 8 januari 2002 die de accountant had opgesteld;

II. positief geadviseerd over de aandelenkoop van november 2008, zonder daarin alle belangrijke aspecten voor het plantenbedrijf te betrekken;

III. ten behoeve van de dochter-bv een prognose/exploitatiebegroting 2009 laten opstellen, zonder deugdelijke grondslag en zonder dat daarover contact is geweest met klaagster;

IV. ermee ingestemd dat een winstverwachting 2009 werd opgeschroefd om potentiële kopers een aanlokkelijk perspectief te bieden;

V. de broers geen begroting 2008 verstrekt, zodat zij daarmee geen rekening hebben kunnen houden bij hun besluit over hun aandelenbelang in de deelneming;

VI. een belangentegenstelling laten ont- en bestaan door gelijktijdig de opdracht van het plantenbedrijf respectievelijk de dochter-bv uit te (laten) voeren;

VII. de opdracht voor de prognose/exploitatiebegroting 2009 niet vastgelegd;

VIII. het conceptueel raamwerk niet toegepast door bovengenoemde opdrachten gelijktijdig uit te (laten) voeren.

Oordeel

Klachtonderdeel V is ongegrond. De rest van de klacht is niet-ontvankelijk, omdat de klacht op deze punten te laat is ingediend.

Ad V

De broers vinden dat de prognose informatie bevat die zo positief en enthousiasmerend is, dat zij er – als zij de prognose hadden gekend – niet vanuit waren gegaan dat de deelneming "niet meer te redden was". Als adviseur had de accountant deze relevante informatie moeten doorgeven aan het plantenbedrijf.

Volgens de accountant was de prognose niet opgesteld in opdracht van het plantenbedrijf en mocht hij die dus niet toesturen. Hoewel het bedrijf wist dat die prognose werd opgesteld, heeft het er kennelijk nooit om gevraagd bij de statutair bestuurder de dochter-bv, die de opdracht voor de prognose had gegeven. Eigenlijk voegde de prognose ook weinig toe aan wat het plantenbedrijf al wist.

De accountant had namelijk in juni 2008 al gemaild dat:

• zijns inziens in 2009 weer winst gemaakt moest kunnen worden;
• het bedrijf jaarlijks een omzet behaalde van 90 tot 100 miljoen euro;
• het verlies over 2008 vooral voortkwam uit de afboeking van verdwenen emballage;
• alle partijen wisten was dat er winstmogelijkheden waren na een forse reorganisatie;
• de prognose (mede) was opgesteld om een herfinanciering bij Rabobank te verkrijgen, zodat te verwachten was dat de prognose een gematigde winstverwachting zou bevatten.

Het plantenbedrijf wist een en ander dus al voordat het de aandelenverkoop sloot. Een geprognosticeerde winst van anderhalf miljoen bij een voorziene omzet van 102 miljoen euro, was dan ook niet zo nieuw of onverwacht, dat de accountant daarvoor zijn geheimhoudingsplicht had kunnen doorbreken, vindt hij zelf.

De Accountantskamer vindt dat:

• de accountant dit klachtonderdeel gemotiveerd heeft weersproken;
• de broers geen concrete feitelijkheden hebben aangevoerd en stukken hebben overgelegd, waaruit je kunt afleiden dat de accountant hen ten onrechte onkundig heeft gehouden van de inhoud van de prognose/exploitatiebegroting 2009.

Maatregel

Geen.