Categorie: externe verslaggeving
Onderwerp: pensioenvoorziening in eigen beheer
Regelgeving: RJk B14 / B15  

Vraag

Een directeur grootaandeelhouder, heeft een kleine bv met een pensioenvoorziening in eigen beheer. Tot en met 2013 is het pensioen verwerkt op basis van fiscale waarderingsgrondslagen (RJk B14.110, editie 2013). De jaarrekening, waarbij een samenstellingsverklaring wordt afgegeven, wordt opgesteld op basis van commerciële waarderingsgrondslagen. Met ingang van 2014 is fiscale waardering niet meer toegestaan (RJ Uiting 2014-4). Wat zijn de attentiepunten bij deze wijziging?

Antwoord

De wijziging van fiscale naar commerciële waardering heeft onder andere de volgende gevolgen:

1. het is een stelselwijziging (RJk B14.131)
2. waardering tegen contante waarde en actuariële berekening
3. waardering van een belastinglatentie, indien toegestaan

1 Het is een stelselwijziging

De pensioenvoorziening per ultimo 2013 moet worden herrekend op basis van commerciële grondslagen. Het verschil met de voorziening op basis van fiscale grondslagen, inclusief eventuele belastinglatenties, wordt rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen. Volgens de overgangsbepaling hoeven de vergelijkende cijfers niet te worden aangepast.

2 Waardering tegen contante waarde en actuariële berekening

De contante waarde wordt berekend aan de hand van de disconteringsvoet vóór belastingen (RJk B14.114). De meest geëigende invulling van deze disconteringsvoet is volgens de RJ het rendement op hoogwaardige ondernemingsobligaties. Als uitgangspunt geldt dat dit obligaties zijn binnen de eurozone (eurobonds) met een triple of double A creditrating. Omdat de gemiddelde looptijd van zulke obligaties veelal korter is dan die van de pensioenvoorziening zullen extrapolaties moeten plaatsvinden ter bepaling van de te hanteren disconteringsvoet. Een actuaris of andere deskundige berekent op basis van gemiddelde kasstromen en overlevingskansen de pensioenvoorziening.

Onvoorwaardelijke indexaties moeten worden meegenomen in de berekening (RJk B14.110). Voorwaardelijke overeengekomen indexaties behoren niet tot de opgebouwde pensioenverplichting. De rechtspersoon kan er echter voor kiezen om bij de bepaling van de voorziening rekening te houden met aanpassingen van per balansdatum opgebouwde aanspraken die voortvloeien uit verwachte toekomstige salarisstijgingen en/of uit eventuele verwachte toekomstige aanpassingen vanwege voorwaardelijk overeengekomen indexaties.

Als waardering volgens fiscale grondslagen niet materieel afwijkt van die op commerciële grondslagen, kan als praktische invulling de voorziening op basis van fiscale grondslagen in de jaarrekening worden opgenomen.

3 Waardering van een belastinglatentie, indien toegestaan

Doordat de berekening op fiscale grondslagen meestal leidt tot een substantieel lagere voorziening dan op basis van commerciële grondslagen, ontstaat er een actieve belastinglatentie. Als het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening (RJk B15.107) moet de actieve belastinglatentie in de balans worden verwerkt. Zo'n latente belastingvordering mag of nominaal of tegen contante waarde worden gewaardeerd (RJk B15.114). Als de contante waarde wordt gebruikt, dan moet de discontering plaatsvinden tegen de nettorente (RJk B15.115). In de toelichting moet de waardering tegen contante waarde duidelijk worden uiteengezet.