Opinie 05 juni 2012

Nieuwe ronde transparantieverslagen

Ik ga het weer eens hebben over een hobby horse: de transparantieverslagen. Deze zijn een instrument om de kwaliteit van accountantsorganisaties te beoordelen. Met wel een nadeel: het betreft een perceptie van die accountantsorganisaties over de door hen geleverde kwaliteit.

Een accountantsorganisatie die zich kwetsbaar opstelt en 'met de billen bloot gaat' kan beter worden beoordeeld dan een accountantsorganisatie die zich verschuilt achter een brij van 'goedlopende zinnen zonder tastbare inhoud' (vrij naar Bob Hoogenboom).

Een voorbeeld van een dergelijke zin treffen we vaak aan in relatie tot lopende rechtszaken of andere geschillen. Waarvan betrokken organisaties dan zeggen ‘we zien de uitkomsten daarvan met vertrouwen tegemoet'. Een zin zonder inhoud: het maatschappelijk verkeer kan er niets mee.

Transparant zijn betekent dat ook zulke zinnen inhoud krijgen. Verduidelijking naar het maatschappelijk verkeer toe mag ook worden verwacht van een beroep dat bestaat door het wettelijk voorrecht om dat maatschappelijk verkeer te mogen bedienen. Adel verplicht.

Er lopen diverse procedures tegen accountants en accountantsorganisaties. Voor bepaalde organisaties met de toezichthouder, de AFM, in het kader van het kwaliteitstoezicht. Waarbij bovendien enkele accountants voor de Accountantskamer zijn gedaagd. Hetgeen de Belastingdienst, het Bureau Financieel Toezicht en het Openbaar Ministerie ook steeds vaker zullen doen, zelfstandig of middels een af te sluiten protocol met de NBA.

Maar denk ook aan acties van curatoren en benadeelden in het kader van faillissementen. Kwesties als Weyl, Innoconcepts en Landis zijn daar voorbeelden van. Een andere actuele kwestie waarin twijfels zijn gerezen over de rol van accountants(organisaties) betreft woningcorporatie Vestia. Diverse publicaties wijzen op binnen accountantsorganisaties in gang gezette onderzoeken en andere interne maatregelen.

Terug naar de transparantieverslagen. Vorig jaar deelde ik in een blog een compliment uit aan Deloitte omdat deze accountantsorganisatie de lat voor wat betreft het transparantieverslag duidelijk hoger had gelegd.

Ik hoop dit jaar weer een compliment in verband met verbetering uit te kunnen delen. Aan Deloitte bijvoorbeeld, dat als eerstvolgende met een transparantieverslag naar buiten zal komen. Wat zal daar in staan over bijvoorbeeld de plots vertrokken ceo? Over de kwaliteit van de controle van Deloitte bij Vestia? Hun geschil met de VEB inzake Ahold? Of de kwestie Innoconcepts?

Het zijn geen zaken waarin de accountantsorganisatie zich dient te verschuilen achter de geheimhoudingsverplichting. Temeer daar zij zelf - zij het selectief - verweer voerden via diverse media. Bij de afweging tussen geheimhouding en het belang van transparantie, mag transparantie best prevaleren indien er al veel informatie openbaar is en er in de media onjuiste beelden gaan ontstaan. Juist dan kan het van belang zijn transparant te zijn.

Bovendien is het geen schande ervoor uit te komen dat de accountancysector er eentje is waarin ook fouten worden gemaakt. Net als elders. En bij het erkennen daarvan past in voorkomende gevallen ook het nemen van je verantwoordelijkheid door het vergoeden van door derden geleden schade.

at laatste komt voor. Ook binnen de accountancy. Mij zijn enkele zaken bekend waarin accountantsorganisaties achter de schermen schade vergoeden. Een voorbeeld troffen we aan in het boetebesluit van de AFM contra Ernst & Young waaruit blijkt dat de accountantsorganisatie weliswaar betwist schadeplichtig te zijn, maar desondanks een bedrag heeft betaald alsmede een lening heeft verstrekt aan een schuldeiser die stelt te zijn misleid.

Maar er zijn meer voorbeelden die ik gemakshalve onder de noemer 'schikkingen' schaar. Een volgende verbetering van de transparantieverslagen is om ook hierin transparant te zijn: welke schikkingen zijn waarom en voor welke bedragen getroffen? Welke schade is er vergoed?

De kans is groot dat de door mij gewenste transparantie er niet vanzelf komt. Maar als je het vaak genoeg blijft signaleren en roepen...