Nieuws 25 oktober 2016

KPN meest open over maatregelen tegen corruptie

Nederlandse bedrijven rapporteren relatief goed over maatregelen die ze nemen tegen corruptie. Met name grote beursgenoteerde ondernemingen berichten over hun anti-corruptieprogramma’s. Ze melden echter nog te weinig over elk land waarin geopereerd wordt. KPN scoort het beste van de onderzochte ondernemingen, gevolgd door ING, Akzo Nobel en Unilever.

Dat blijkt uit de eerste Transparantie Index Nederlandse bedrijven van Transparency International Nederland (TI-NL), onderdeel van de internationale non-gouvernementele organisatie ter bestrijding van corruptie.

TI-NL onderzocht twintig grote beursfondsen en negen kleinere beursgenoteerde bedrijven. De grote ondernemingen scoren gemiddeld een 5,1 op een schaal van 10 in de TI-index; de kleinere bedrijven gemiddeld een 4,3. Dat is hoger dan het wereldwijde gemiddelde van 3,8 in de rapportages van Transparancy International. Winnaar KPN scoort een 7,6. ING is goede tweede met een 7,3; Akzo en Unilever scoren beide een 6,3. Hekkensluiter bij de grote beursfondsen is Delta Lloyd met een 3,2.

Graadmeter

TI-NL analyseert in het Nederlandse TRAC-rapport (Transparency in Corporate Reporting) de mate van transparantie van bedrijfsrapportages over corruptie-gerelateerde issues: een graadmeter voor hoe bedrijven omgaan met corruptie. Via de index wil TI bedrijven stimuleren verdere maatregelen te nemen om corruptie in hun bedrijfsvoering uit te bannen.

Alle onderzochte bedrijven hebben regelingen ter bescherming van klokkenluiders. De meeste bedrijven tonen hun bereidheid om zich aan relevante wetgeving te houden, inclusief anti-corruptiewetgeving. Iets minder dan de helft van de bedrijven verbiedt ‘faciliterende betalingen’ expliciet.

Grote bedrijven ontplooien meer (geformaliseerde) anti-corruptie-initiatieven dan het mkb, blijkt uit het rapport. Maar training en het monitoren van anti-corruptieprogramma’s schieten nog tekort.

Drie dimensies

TI-NL analyseert drie dimensies van externe rapportage: de rapportage over anti-corruptieprogramma’s, de transparantie van de organisatie en de rapportage per land waarin de onderneming actief is (‘country-by-country’). Met een gemiddelde score van slechts 1,5 op een schaal van 10 in de ‘country-by-country’-dimensie is vooral daar nog veel winst te behalen. Veel bedrijven rapporteren nauwelijks over holdings en financiële kerncijfers voor elk land waarin geopereerd wordt. Vaak wordt alleen over een selectie van landen of regio’s gerapporteerd.

Het Nederlandse country-by-country-gemiddelde is wel beter dan het wereldwijde gemiddelde van slechts 0,6 uit 10. Opvallend is dat de kleine Nederlandse beursfondsen het hier beter doen dan de grote: ze scoren gemiddeld een 2,4, tegen een 1,2 voor de grote bedrijven.

Schadelijk

Nederlandse bedrijven zijn goed voor 3,1 procent van alle wereldwijde export. Dus wordt er ook zaken gedaan met landen waar corruptie dagelijkse praktijk is. De OESO stelt dat omkoping in internationale zakelijke transacties een “widespread phenomenon” is. Corruptie is ook schadelijk voor het vertrouwen in publieke instituties en bedrijven. Een Europese barometer toonde eerder aan dat 81 procent van de Europeanen vindt dat er te nauwe banden zijn tussen bedrijfsleven en politiek.

Het TRAC-rapport van TI-NL werd gepresenteerd tijdens een bijeenkomst over fraude en corruptie, gehouden bij de NBA in Amsterdam. De beroepsorganisatie publiceert binnenkort een handreiking over corruptierisico’s voor accountants. Na twee consultatieronden ligt die nu ter beoordeling bij het Adviescollege voor Beroepsreglementering, waarna nog akkoord van het NBA-bestuur nodig is.