Auke Schouwstra

Kees de Jong is succesvol ondernemer, investeerder en adviseur. Meervoudig miljonair en auteur van de bestseller Groter Groeien, over zijn eigen ervaringen met ondernemerschap. Hij is betrokken bij de FD Gazellen, de jaarlijkse onderscheiding voor snelgroeiende ondernemingen georganiseerd door Het Financieele Dagblad. 

De Jong komt veel ondernemers tegen bij zijn werk. Ze vertellen hem regelmatig over hun ambitieuze groeiplannen. Altijd komt de vraag op tafel: hoe financier ik de groei van mijn bedrijf?

Geld is er genoeg in Nederland. Door de lage rente zoeken veel particulieren een beter renderende bestemming voor hun vermogen. Platforms voor co-financiering springen in het gat dat de banken openlaten. Voor De Jong aanleiding zich af te vragen: waarom pakken accountants die rol niet? 

Afwezig

Kees de Jong: "Ik ken geen ondernemers die tegen me zeggen: mijn accountant helpt me bij mijn financieringsvraag. Mijn conclusie: accountants zijn te afwezig bij het oplossen van de financieringsuitdagingen in het midden- en kleinbedrijf. Voorheen was de bank het eerste aanspreekpunt.

'Accountants zijn te afwezig bij het oplossen van de financieringsuitdagingen in het midden- en kleinbedrijf.'

De accountant ging soms mee om voor wat smeerolie te zorgen bij de gesprekken. Tegenwoordig is de bank een stuk kritischer en vaak niet meer bereid als enige te financieren. Dus wordt het automatisch een gestapelde financiering: hier een stuk, daar een stuk, een garantiestelling erbij. Daar ligt de toekomst voor de financiering van het mkb. Maar ik ken geen voorbeelden van accountants die dit actief met ondernemers bespreken."

Regisseur

Nu financieringen vaak gecombineerd worden is er een regisseur nodig, stelt De Jong. De accountant van bedrijven met een omzet tussen de één en tien miljoen euro zou die rol heel goed op zich kunnen nemen, vindt hij.

De Jong: "Banken willen die regisseur niet zijn. Mijn vraag richting accountants is: waarom pakken zij die rol niet op? Mijn eigen antwoord: ik denk dat accountants op een bepaalde manier zijn opgeleid, waardoor ze niet in oplossingen denken. Als er wat meer exotische financieringsvormen nodig zijn, ligt dat buiten hun comfortzone en denken ze: laten we dat maar niet doen. Ik zie dat als een lost opportunity voor accountants bij dit soort bedrijven. Zij worstelen toch zo met al die klanten waar ze één keer per jaar langsgaan en tussendoor geen omzet bij kunnen maken? Juist als accountant heb je het vertrouwen van de ondernemer. Je zit al op de goede plek. Een accountant die zegt: ik heb er geen verstand van, die diskwalificeert zich. Volg een cursus van twee dagen en je weet hoe de nieuwe financieringsmarkt in elkaar zit."

'Volg een cursus van twee dagen en je weet hoe de nieuwe financieringsmarkt in elkaar zit.'

Bankier in dienst

Het veranderende landschap in de accountancy is ook Visser & Visser (260 medewerkers, twaalf kantoren) niet ontgaan. Patrick van Jaarsveld is er financieringsspecialist. Dat is een betrekkelijk nieuwe functie bij het kantoor. Van Jaarsveld: "Visser & Visser zocht naast de traditionele accountants en fiscalisten ook andersoortige adviseurs voor haar klanten. Ik ben zelf afkomstig uit de bancaire sector en een van de eerste oud-bankiers die Visser & Visser aangenomen heeft. Omdat ondernemers bij investeringsvraagstukken een andere sfeer bij de bank aantreffen dan vroeger, vinden wij dat een juiste begeleiding en het managen van verwachtingen erg belangrijk is. Terwijl veel ondernemers denken dat zij de uitzondering op de regel zijn, confronteert de bank hen met allerlei nieuwe of aangescherpte eisen." 

Financieringsdesk

Dat accountants hier niet actief in optreden, zoals Kees de Jong stelt, herkent hij niet bij zijn eigen kantoor. "Dat komt misschien voor bij regionale kantoren waar maximaal twintig man werken. Als je dit er bij moet doen als accountant of fiscalist, zal het snel verzanden. Wij hebben een groot netwerk."

'Als je dit er bij moet doen als accountant of fiscalist, zal het snel verzanden.'

Visser & Visser richtte vorig jaar een eigen financieringsdesk op. De ervaring van Van Jaarsveld in de bankwereld helpt hem bij de voorbereiding van financieringsaanvragen. "Ik spreek de taal van de bank en ga met ondernemers mee op gesprek. Ik krijg regelmatig een aanvraag terug met de opmerking: duidelijk opgeschreven, je weet wat wij nodig hebben. Ik probeer voor een 'zachte landing' bij de bank te zorgen. Een aanvullende voorwaarde of een weigering komt minder als een donderslag bij heldere hemel." 

De regiokantoren van Visser & Visser weten Van Jaarsveld te vinden als het nodig is. En mede dankzij zijn eigen netwerk kan hij naar oplossingen zoeken. "Ik schakel ook weleens investeringsplatforms in. Maar ik probeer primair bij de bank terecht te komen. Die kunnen vaak de beste condities bieden. Co-financiering, waarbij naast de bank nog een private partij investeert, komt ook vaker voor."

Kooklucht

Accountants moeten dus dealen met een nieuwe werkelijkheid in financieringsland. Een voorbeeld daarvan is de totstandkoming van de financiering voor het bedrijf Domaplasma BV in Haren (Groningen). Een jong, innovatief bedrijf dat sinds 2014 met plasmatechniek (afkomstig uit de Russische ruimtevaart) de geuren uit kooklucht verwijdert. Een traditionele afzuigkap vervuilt snel en pompt veel kostbare warme lucht naar buiten. Domaplasma recirculeert en zuivert de kooklucht in de afzuigkap zelf. 

2018 wordt voor de eigenaars van het Harense bedrijf het jaar van de waarheid: er zijn contracten gesloten met grote afnemers, de voorraad moet flink omhoog en er moet personeel bij. Daarvoor is 350.000 euro nodig, berekende accountant Herwin Kompagnie van Mijn Accountant. Het Groningse kantoor (15 medewerkers) is sinds 2014 accountant van Domaplasma.

Kompagnie: "De verwachtingen voor de toekomst zijn hoog. Het bedrijf zit in een groeitraject. Dat vroeg om een extra financiering om de groei te realiseren."

Eerder haalden de eigenaars geld op via crowdfunder Geldvoorelkaar.nl. Daarnaast kon het bedrijf profiteren van subsidies. En de directeuren staken er ook het nodige eigen geld in. 

Hybride financiering

Kompagnie adviseerde Domaplasma om aan te kloppen bij financieringsplatform NLInvesteert. Kompagnie: "NLInvesteert adviseerde een hybride financiering. Zij hebben 150.000 euro opgehaald via een aantal investeerders uit hun netwerk en de bank heeft 150.000 euro geleend plus een rekening-courantfaciliteit van 50.000 euro. Dat zijn mogelijkheden die er een paar jaar geleden nog niet waren. Ik vind het belangrijk om een specialist bij zulke gestapelde financieringen te halen. NLInvesteert heeft veel expertise. Een accountant is toch meer een generalist op dit gebied." 

Kompagnie noemt nog een ander voordeel. "Je hebt op deze manier ook een buitenstaander die kritisch meedenkt. Als accountant ben je de vaste sparringpartner van de ondernemer. Het is goed om er een externe partij bij te halen." 

Geen kastje dicht

Domaplasma bevestigt dat NLInvesteert kritisch naar hun werkwijze keek. "Er is hier geen kastje dicht gebleven", zegt ceo Bert Sok, die het bedrijf samen met Robert de Graaf leidt. Ze lieten het zich welgevallen. "We waren geen partij waar een bank ook maar iets mee zou willen. Onze 'geldmachine' draaide nog onvoldoende. Door de kosten voor ontwikkeling en certificering verbrandden we alleen maar geld. Eerder haalden we in twee rondes geld op bij Geldvoorelkaar, dat konden we zo niet blijven doen. Dus gingen we naar de Rabobank, onze huisbank. Die zei tegen ons: interessant, maar jullie maken te weinig omzet." 

Ze zijn er blij mee dat hun accountant ze in contact bracht met NLInvesteert. "Zij lieten ons ook anders naar onze bedrijfsvoering kijken. Met zo'n luis in de pels til je je eigen bedrijf nog eens op, je ziet lacunes waar je aan moet werken."

Uiteindelijk konden ze zelfs kiezen uit twee banken die wilden financieren, onder vergelijkbare condities. Het geld dat via NLInvesteert moest komen was in drie dagen opgehaald. 

Omzet mislopen

Lopen accountants geen omzet mis als ze een derde partij inschakelen bij financieringen?

Nee, zegt oud-bankier Gerrit van Yperen,  regiodirecteur voor het noorden bij NLInvesteert. "Het financieringslandschap is versnipperd, daarin bieden wij toegevoegde waarde. Voor de ondernemer is het efficiënter.

'Als een accountant gaat stuntelen met ingewikkelde gestapelde financieringen, schaadt dat zijn relatie met de ondernemer.'

De accountant moet bovendien nog steeds de onderbouwing van de aanvraag leveren. Daarbij kan hij ook zijn uren schrijven. Als een accountant gaat stuntelen met ingewikkelde gestapelde financieringen, dan schaadt dat juist zijn relatie met de ondernemer." 

Beter voor de klant

"Ik kan me voorstellen dat accountants vanwege commerciële motieven aarzelen bij deze aanpak", zegt Herwin Kompagnie erover. "Maar op de lange termijn vind ik dit gewoon beter voor mijn klant, omdat NLInvesteert meer expertise in huis heeft. Waardoor bijvoorbeeld de rente voor de lening lager wordt en de slagingskans voor de financieringsaanvraag wordt vergroot. Op de korte termijn haal je misschien voor jezelf een voordeel als je alles zelf doet, maar je wilt als accountant toch het beste voor je klant." 

Meer lezen over accountants en financiering: zie de themapagina hierover op Accountant.nl.