Luc Quadackers is eigenaar van Margila en als onderzoeker verbonden aan het Lectoraat Financieel-economische Advisering bij Innovatie (FAI) van de Hogeschool Utrecht.
Rode draad in het onderzoek van Ann Vanstraelen is, al vanaf haar promotieonderzoek, auditkwaliteit. Dat zit in haar academische genen. Ze volgt gepassioneerd de pogingen om die kwaliteit te verbeteren. Vijfde uit de reeks interviews met fulltime hoogleraren accountantscontrole.
x 0The Meaning of Life (1983) bevat een korte voorfilm: The Crimson Permanent Assurance. CPA dus. Het gaat over een accountantskantoor, een voormalig familiebedrijf, dat na overname door The Very Big Corporation of America gebukt gaat onder de knoet van een gewetenloze multinational.
x 0Joost van Buuren is de eerste hoogleraar, in de reeks interviews met ‘academische’ hoogleraren, die ook in de accountantspraktijk heeft gewerkt. Toch is hij een groot voorstander van een zware academische en theoretische component in de accountantsopleiding. “Als je studenten niet theoretisch leert denken, zul je oogsten wat je zaait.”
x 0Geschilderd circa 1897 door Victor Dubreuil (1842-1910), in privébezit.
x 0Roger Meuwissen zit met zijn onderzoek dicht tegen de accountantspraktijk aan. Hij participeert in diverse hoogleraar-‘overleggen’ over de opleiding tot registeraccountant. Derde uit een reeks interviews met fulltime hoogleraren accountantscontrole. ‘Binnen de accountancy gaat het meestal niet om leven of dood, maar daarmee is het accountantsonderzoek nog niet onbelangrijk.’
x 0(Waarschijnlijk) geschilderd door Jheronimus Bosch (1450-1516), rond het jaar 1502, Musée Municipal, Saint-Germain-en-Laye.
x 0Anna Gold heeft nadrukkelijke opvattingen over de effecten van negatieve berichtgeving in de media, de beperkte relatie tussen compliance en kwaliteit en de noodzaak tot streven naar openheid zonder angst. Tweede uit de serie interviews met hoogleraren uit de categorie 'unusual suspects'. “Als wij onze bevindingen niet overbrengen en vertalen naar de praktijk, dan wordt de helft van het doel gemist.”
x 0Portret van John Mowbray. Geschilderd rond 1790 door Thomas Hickey (1741-1824), The British Library (London).
x 0Willem Buijink, een éminence grise binnen het onderzoek naar (financial) accounting en accountantscontrole, staat bekend als aimabele wandelende boekenkast met een zeer brede interesse. Maar hij houdt ook van actie. De eerste in een reeks interviews met hoogleraren uit de categorie unusual suspects.
x 0‘The tête-à-tête’. Ook wel: ‘Shortly after the marriage’. Geschilderd tussen 1743 en 1745 door William Hogarth (1697-1764), National Gallery Londen.
x 0Inmiddels kun je redelijk uittekenen welke opiniemakers op Accountant.nl veel duimpjes gaan ontvangen met nieuwe bijdragen en welke niet. Er lijken fanclubs en tegenbewegingen te bestaan.
x 10 63 115Het verdienmodel van accountants wordt regelmatig aangewezen als de ‘weeffout’ in het accountantsberoep: de accountant levert de controle van de jaarrekening tegen betaling aan de gecontroleerde onderneming. Of ligt het probleem ergens anders? Een historische overpeinzing.
x 0'De gierigaard en de dood'. Twee panelen van een memento mori-triptiek, geschilderd door Jan Provoost (1463-1529), Groenigemuseum, Brugge.
x 0Het gebeurt niet vaak dat wetenschappelijk onderzoek op het gebied van accountantscontrole grote interesse wekt bij accountantskantoren. Toch is dat exact wat er gebeurt met het onderzoek van de jonge doctor Therese Grohnert. Wat kan het accountantsberoep leren van deze leerdeskundige?
x 0'Vier als goden verklede putti (allegorie op de handel)'. Grauwschildering van Hieronymous van der Mij, gedateerd tussen 1700-1761 (Museum De Lakenhal, Leiden).
x 0Wat goed dat je succesvol bent afgestudeerd! Welk vakkenpakket had je? ‘Goede vraag, dat weet ik eigenlijk niet precies...’ Menig werkgever zal zich achter de oren krabben als een sollicitant een dergelijk antwoord geeft. Toch is zo’n antwoord dichterbij dan menigeen denkt. En dat is maar goed ook. Hoe zit dat? Sabrina Jupijn over het werken met zogenaamde ‘beroepsproducten’ door studenten accountancy aan de Hogeschool Utrecht.
x 2Inmiddels is ruim twintig procent van de accountants vrouw, maar in de accountancy was de vrouw lange tijd een echte uitzondering. Een overzicht van ontwikkelingen en pionierende vrouwen.
x 0'Twee belastingontvangers'. Schilderij van Marinus van Reymerswaele, National Gallery, Londen (circa 1540).
x 0In het wereldwijde big four-geweld is slechts nog één Nederlandse naam zichtbaar: Klijnveld, de ‘K’ van KPMG. Uitgaande van de Nederlandse voorgangers bestaat het kantoor dit jaar een eeuw.
x 0‘De parabel van de onbarmhartige dienstknecht’. Schilderij van Jan Sanders van Hemessen, circa 1556 (University of Michigan Museum of Art in Ann Arbor).
x 0Hoe waardeer je de aggregatie van roof, vernietiging, onderdrukking, leed en dood? Een beknopt inkijkje in een schimmig onderwerp.
x 0Boekhoudschandalen en fraudes komen vaak voort uit een slechte toon aan de top en een verkeerde risicocultuur. Het haperen van formele processen binnen organisaties is meestal niet de belangrijkste veroorzaker van de problemen. Het gaat veel meer over de bredere invulling van risicomanagement en risicobeheersing.
x 0Wat beweegt accountants om naast een drukke baan nog aan de bak te gaan op een ander terrein? En wat levert het op voor de betrokken partijen? Accountants en nevenfuncties: een verkenning.
x 0Openbaar accountants zijn overal. Maar hoe heeft het beroep zich eigenlijk ontwikkeld? Een historische schets, op basis van enkele kerncijfers.
x 0Wat wordt door hedendaagse kunstenaars het vaakst afgebeeld op hun schilderijen: een decolleté, een paard, iets met lijnen en klodders of (tromgeroffel) een boekhouding? Ongetwijfeld wordt de boekhouding als laatste genoemd. Dat was ooit wel anders.
x 0Pacioli wordt wereldwijd geroemd als de vader of zelfs 'uitvinder' van het dubbelboekhouden. Pacioli heeft zelf nooit beweerd dat hij dat heeft bedacht, maar de impact van zijn werk is groot.
x 0Starreveld. Welke accountant is er niet groot mee geworden? Starrevelds gedachtegoed was, is en blijft onverminderd populair. Algemene Grondslagen Starreveld ('Deel 1') is vorig jaar weer herzien. Toch was Starreveld veel meer dan alleen een boekenschrijver. Enkele onderbelichte hoofdstukken uit het leven van de patriarch van de 'BIV/AO'.
x 0Iedere zichzelf respecterende accountant kent Pincoffs als de man die, ongewild, mede aan de wieg stond van het accountantsberoep. Dat Pincoffs het brein was achter de ontwikkeling van het Havengebied in Rotterdam is veel minder bekend. Net als de precieze toedracht van de gigantische fraudeaffaire.
x 0Theodore Limperg jr. kunnen we gerust een idealist pur sang noemen. Hij leverde een enorm belangrijke bijdrage aan het accountantsberoep in Nederland. Zijn carrière was rijkelijk gevuld, maar 55 jaar na zijn dood kennen de meesten slechts een deel van zijn erfenis. Helaas. Wikipedia besteedt niet eens aandacht aan zijn Leer van het Gewekte Vertrouwen! Tijd voor een herwaardering(sreserve).
x 0Sinds vorig jaar is de besmette naam Andersen weer terug in de markt. Arthur Andersen werd door het Enronschandaal synoniem voor 'accountancy zoals het niet moet'. De oprichter en zijn kantoor waren daarentegen juist het voorbeeld bij uitstek van integriteit en onkreukbaarheid.
x 0Waarom zien controlerend accountants fraude regelmatig over het hoofd? Zijn forensisch accountant er beter voor toegerust, en zo ja, in welk opzicht? Registeraccountant Inez Verwey deed onderzoek. Een vraaggesprek.
x 0Het belang van een goede ‘toon aan de top' binnen organisaties, ook in accountantskantoren, staat volop in de belangstelling. Maar heeft die toon wel het gewenste effect als de 'toon aan de bodem' niet goed is? Volgens onderzoek is dat bij accountantskantoren niet het geval.
x 0Stel jij, of je collega, maakt als accountant een fout tijdens de controle. Je ontdekt de fout enige tijd later. Wat doe je? Kaart je het netjes aan? Ça dépend, zou de Fransman zeggen. Rapporteren van gemaakte fouten is echter cruciaal voor het voorkomen van problemen. Een goed ‘foutklimaat’ binnen een accountantskantoor kan dit bevorderen.
x 0In de medische wereld staat PNP voor het ‘Pluis-Niet-Pluis-gevoel’ van artsen. Het heeft belangrijke raakvlakken met de professioneel-kritische instelling van de accountants. Een verkenning.
x 0Tunnelvisie bevat meestal de volgende elementen: primair zoeken naar bewijs dat je stelling ondersteunt, het negeren van ontkrachtend bewijs, bovenmatig zeker zijn van je zaak en eenmaal ingezette oplossingsrichtingen stug blijven volgen. Georganiseerde tegenspraak kan tunnelvisie verminderen.
x 0Incidenten en fouten zijn vaak vermijdbaar, er niet over spreken is verwijtbaar. Want dan ligt herhaling in het verschiet. Dat geldt niet alleen voor accountants. Een blik over de schutting: de geneeskunde.
x 0Aan alles komt een einde. Dus ook aan deze reeks artikelen over psychologie van oordeelsvorming en gedrag van accountants. Met de handvol fenomenen die in de afgelopen 2,5 jaar werd besproken ‘krabden we slechts aan het oppervlak’. Een korte beschouwing.
x 0Bij beoordeling achteraf wordt vooral geredeneerd vanuit de uitkomst. Maar objectief terugkeren naar beslissingen uit het verleden is lastig. Bij accountants verkleint informatie over het beoordelingsproces deze hindsight bias.
x 0Wat is de kans dat een vliegtuig uit de lucht valt? Het antwoord is natuurlijk ‘vijftig procent’, want hij valt wel of hij valt niet… Dit enigszins flauwe voorbeeld snijdt statistisch geen hout maar is wel een mooie illustratie van het feit dat mensen kansen niet altijd goed kunnen inschatten. En accountants dus ook niet.
x 0Waan u een moment in de Verenigde Staten. Welke kans is daar volgens u groter, dat iemand door een haai wordt doodgebeten of dat iemand door vallende vliegtuigonderdelen overlijdt?
x 0Volgens de Nederlandse standaarden voor de accountantscontrole moet een accountant een professioneel-kritische instelling hebben tijdens de controles. Het wordt accountants regelmatig verweten, onder andere door de Autoriteit Financiële Markten (AFM), dat niet voldoende blijkt dat ze een adequate professioneel-kritische instelling hebben gehad.
x 4 0 0Als iemand stelt dat een reus groter is dan de gemiddelde kabouter, dan zult u dat ongetwijfeld beamen. Toch ligt deze conclusie in groepsverband niet altijd voor de hand, tenminste niet als de groepsleden unaniem het omgekeerde beweren.
x 0Bij het testen van beweringen is het verstandig om naar ontkrachtend bewijs te zoeken in plaats van naar bevestigend bewijs. Dat was de kernboodschap van het artikel 'Licht in de tunnel' (Accountant, september 2011). Maar zoeken naar ontkrachtend bewijs wordt moeilijker door de zogenaamde anchoring bias of verankeringsfout.
x 0Net als alle mensen zijn accountants vatbaar voor het maken van onbewuste denkfouten. Deze zijn in eerste instantie meestal niet te vermijden. Maar in tweede instantie kan het bewust stilstaan bij het maken van deze fouten problemen helpen verminderen.
x 0Waarom doen accountants niet altijd wat ze moeten doen? Dat hangt er vanaf. Door de toegenomen belangstelling voor de professioneel-kritische instelling van accountants is het belangrijk na te gaan welke factoren van invloed zijn op hun daadwerkelijke professioneel-kritische gedrag.
x 0In discussies over de kwaliteit van de accountantscontrole speelt kritiek op de ‘te weinig professioneelkritische houding' van accountants nationaal en internationaal een centrale rol. op deze en volgende pagina's een drieluik vanuit wetenschap, toezicht en accountancy over de achtergronden en remedies. Deel 1: de theorie.
x 0
